Ο Στάλιν εξόντωσε 38.000 Ελληνες. Πογκρόμ σε τρία κύματα, 1930 - 1949, στη Σιβηρία

H περιοχή αυτή, που πρωτο-κατοικήθηκε από τους κρατούμενους, και οι σημερινές πόλεις και χωριά είναι μετεξέλιξη των στρατοπέδων συγκέντρωσης, έχει ώς επίσημη τοπική ιστορία, την ιστορία των στρατοπέδων. 
ο μνημείο της φωτογραφίας δεσπόζει στην πόλη του Μαγκαντάν και είναι αφιερωμένο στα θύματα της σταλινικής καταπίεσης.

*Η Ιστορία Μας Είναι Γραμμένη με το Βαθύ Κόκκινο της Θυσίας και δεν Παραχαράσσεται.
Tην Ιστορία αυτοί οι πιότεροι δεν την γνωρίζουν ή εσκεμμένα την παραχαράσσουν και την αγνοούν.

Ομως εάν λήθη είναι Αρετή, η μνήμη είναι ΧΡΕΟΣ.

Πάνω από 38.000 Ελληνες εξοντώθηκαν στα γκούλαγκ της Σιβηρίας την εποχή του Στάλιν. Ελάχιστοι βγήκαν ζωντανοί από τα φοβερά κάτεργα. 

Μία από τις τελευταίες επιζήσασες, η 93χρονη σήμερα Κλεοπάτρα Μουφίδου, μιλά στην «Κ», φωτίζοντας το άγνωστο -σε όλες του τις πτυχές- πογκρόμ εναντίον χιλιάδων αθώων.Τρία κύματα διωγμών «σάρωσαν» τους Ελλήνες της Σοβιετικής Ενωσης, από το 1930 έως το 1949.

38.000 Ελληνες στα γκούλαγκ της Σιβηρίας

Οι τελευταίοι επιζήσαντες από τους διωγμούς του Στάλιν φωτίζουν με τις μαρτυρίες τους την «περίοδο του μεγάλου τρόμου»     Του Σταυρου Τζιμα

Το ζήτημα των διωγμών και της εξόντωσης χιλιάδων Ελλήνων της Σοβιετικής Ενωσης στα φοβερά γκούλαγκ της Σιβηρίας την εποχή του Στάλιν, φωτίζουν μαρτυρίες επιζώντων του μεγάλου –και εν πολλοίς άγνωστου, σε όλες του τις πτυχές– αυτού πογκρόμ, αφηγήσεις συγγενών ανθρώπων που πέθαναν στα κάτεργα και ιστορικών που ερευνούν την υπόθεση, στην «Κ».

Τουλάχιστον τριάντα οχτώ χιλιάδες Σοβιετικοί πολίτες ελληνικής καταγωγής μεταφέρθηκαν στα γκούλαγκ της Σιβηρίας, απ’ όπου ελάχιστοι επέζησαν των απάνθρωπων συνθηκών καταναγκαστικής εργασίας. Συνολικά, όπως προκύπτει από τα υπάρχοντα στοιχεία, υπήρξαν τρία κύματα διωγμών των Ελλήνων της πρώην Σοβιετικής Ενωσης κατά τη σταλινική περίοδο: οι εύποροι που συνελήφθησαν, εκτοπίστηκαν ή εκτελέστηκαν το ’30 ως «Κουλάκοι», μεγαλοαγρότες δηλαδή και άρα «εχθροί του λαού», εκείνοι –μερικές δεκάδες χιλιάδες– που διώχθηκαν το 1937 στην περιβόητη «επιχείρηση 13» με την κατηγορία της υπέρ της Ελλάδος κατασκοπείας (!) και όσοι εξορίστηκαν στη διάρκεια του πολέμου αλλά και το 1949 ως «συνεργάτες των Γερμανών» και «υπονομευτές» του σοβιετικού κράτους.

Τρία κύματα διωγμών σε 12 χρόνια

Στα τέλη του 1937, η Σοβιετική Ενωση ζούσε την κορύφωση της «περιόδου του μεγάλου τρόμου». Οι εκκαθαρίσεις αντιπάλων του σταλινικού καθεστώτος είχαν λάβει τη μορφή επιδημίας. Η δολοφονία του Κίρωφ, την 1η Δεκεμβρίου του 1934, προσχεδιασμένη από τις μυστικές υπηρεσίες του Στάλιν όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για την εξόντωση των εσωκομματικών αντιπάλων του δικτάτορα, που εξελίχθηκε σε φοβερό πογκρόμ.

Πιστοί σύντροφοι του Λένιν, ηγέτες της μπολσεβίκικης επανάστασης, όπως ο Κάμενεφ, Ζινόβιεφ, Μπουχάριν κ.ά. κατηγορήθηκαν για τη δολοφονία και εκτελέστηκαν, ενώ ο Τρότσκι κατέφυγε στη Νορβηγία και αργότερα δολοφονήθηκε στο Μεξικό από πράκτορα της KGB. Οι ύποπτοι για «συνωμοσία» κατά του σοβιετικού κράτους οδηγούνταν κατά χιλιάδες, έπειτα από δίκη-παρωδία, στο εκτελεστικό απόσπασμα και στα περιβόητα γκούλαγκ της Σιβηρίας τα τρένα κατέφθαναν ξεφορτώνοντας «προδότες» και «εγκληματίες».

Επιχειρήσεις εκκκαθάρισης

Ο Στάλιν μαζί με τους εσωκομματικούς αντιπάλους και τους αντικαθεστωτικούς αποδείχθηκε ότι είχε θέσει στο στόχαστρό του και τις μικρότερες εθνότητες που ζούσαν στην αχανή σοβιετική επικράτεια. Πίστευε, πιθανότατα, κατά τους μετέπειτα μελετητές της περιόδου εκείνης, ότι σε μια ενδεχόμενη σύγκρουση με τη Γερμανία ή τις άλλες «ιμπεριαλιστικές δυνάμεις», Πολωνοί, Κορεάτες, Ιάπωνες, Γερμανοί, Ελληνες, Φινλανδοί, Ρουμάνοι κ.ά. θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως «πέμπτη φάλαγγα» συστρατευόμενοι με τον εχθρό. Η απαλλαγή, λοιπόν, από τους δυνάμει «υπονομευτές» ήταν ζήτημα εθνικής ασφάλειας.

Οπως προκύπτει από τα σοβιετικά αρχεία που άνοιξαν μετά την πτώση του καθεστώτος, οργανώθηκαν δεκατέσσερις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, για ισάριθμες εθνότητες, σχεδιασμένες από τον αρχηγό της NKΒD (τη μετέπειτα KGB) και στενό συνεργάτη του Στάλιν, Νικολάι Γιεζόφ. Η «ελληνική επιχείρηση εκκαθάρισης» με την υπ’ αριθμ. 50215 ντιρεκτίβα της NKBD ξεκίνησε τη νύχτα της 15ης Δεκεμβρίου του 1937 και εξελίχθηκε σε Γεωργία, Κριμαία, Σταυρούπολη και όπου αλλού ζούσαν Ελληνες από τους 300.000 που είχαν εγκατασταθεί στη ρωσική και αργότερα σοβιετική αυτοκρατορία.

Σε στρατόπεδα εργασίας

Οπως λέει ο κ. Ιβάν Τζούχα, ομογενής από τη Ρωσία, που επί χρόνια ερευνά την ιστορία της δίωξης των Ελλήνων της Σοβιετικής Ενωσης, από τα στοιχεία που διαθέτει προκύπτει ότι 38.000 ελληνικής καταγωγής σοβιετικοί πολίτες εξαφανίστηκαν στη «μαύρη τρύπα» των γκούλαγκ του Στάλιν. Η ελληνική επιχείρηση ήταν η υπ’ αριθμόν 13 και το 50% των ομογενών συνελήφθησαν τις πρώτες τρεις μέρες με την κατηγορία της κατασκοπείας υπέρ της Ελλάδας! Πολλοί από τους συλληφθέντες εκτελέστηκαν αμέσως. Μόνο στην περιοχή του Ντονέτσκ, στην Κριμαία, από τις 20 Ιανουαρίου έως τις 5 Φεβρουαρίου του 1938 τουφεκίστηκαν χωρίς δίκη 3.140 Ελληνες.

Οι άλλοι μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, γνωστά ως γκούλαγκ της Σιβηρίας και κυρίως στην περιοχή Κολιμά, κοντά στη χερσόνησο της Καμτσάτκα, όπου κατά τη σταλινική παντοδυναμία εξορίστηκαν 2.500.000 σοβιετικοί πολίτες, από τους οποίους λίγοι επέζησαν. «Τους υποχρέωναν να εργάζονται επί 15-16 ώρες την ημέρα στα διαβόητα ορυχεία χρυσού. Ουδείς άντεξε εκεί περισσότερους από τρεις-τέσσερις μήνες. Η θερμοκρασία τον χειμώνα επέφτε στους -60 βαθμούς. Τους νεκρούς τους στοίβαζαν σαν ψόφια ζώα και όταν μαζεύονταν πολλοί τους έκαιγαν. Οσοι επέζησαν, γλίτωσαν από θαύμα», αναφέρει ο κ. Τζούχα.

«Τον πήραν»

Τα όργανα των μυστικών υπηρεσιών του καθεστώτος άρπαζαν μέσα στη νύχτα τους άνδρες, χωρίς να δίνουν εξηγήσεις στους ίδιους ή στους συγγενείς. Ουδείς βεβαίως τολμούσε να ρωτήσει για την τύχη των δικών του ανθρώπων, αλλά όλοι υποψιάζονταν τι τους περίμενε. Το μόνο που ψέλλιζαν αν κάποιος ρωτούσε ήταν: «τον πήραν». «Αυτό το ρήμα προκαλούσε φρίκη στην τότε Σοβιετική Ενωση, γιατί σήμαινε φοβερά πράγματα», συνεχίζει ο ομογενής ερευνητής και προσθέτει ότι μόνο μετά το 20ό συνέδριο του ΚΚΣΕ το 1956, οπότε άρχισε η αποσταλινοποίηση, άρχισαν να βγαίνουν τα όσα έγιναν εις βάρος και των Ελλήνων.

Με το ξέσπασμα του πολέμου και την επέλαση των Γερμανών στο σοβιετικό έδαφος ακολούθησαν νέοι διωγμοί εναντίον των μικρών εθνοτήτων. Το σταλινικό καθεστώς εξόρισε το 1942 στη Σιβηρία και το Καζακστάν 6.000 Ελληνες ως ύποπτους συνεργασίας με το εχθρό και όταν εκδιώχθηκαν τα γερμανικά στρατεύματα, το 1944, άλλα 15.040 άτομα ελληνικής καταγωγής εκτοπίστηκαν στη σιβηρική στέπα με την κατηγορία της συνεργασίας με τις κατοχικές δυνάμεις. «Βεβαίως όλα αυτά ήταν χαλκευμένα, οι Ελληνες όχι μόνο δεν συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς, αλλά υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν την παρτιζάνικη δράση τους και συμμετοχή στον Κόκκινο Στρατό», λέει ο κ. Τζούχα.

Το 1949 σημειώθηκε το τρίτο και τελευταίο κύμα εκκαθαρίσεων Ελλήνων από τα παράλια της Αζοφικής και της Μαύρης Θάλασσας. Σε μια νύχτα «πήραν» 37.000 Ελληνες από την Κριμαία και το Βατούμι και τους εκτόπισαν στο Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν. «Το καθεστώς ήθελε να αδειάσει τα παράλια από τους αλλοεθνείς», εξηγεί ο κ. Τζούχα, ο οποίος ταξιδεύει ανά τη ρωσική επικράτεια, συλλέγοντας στοιχεία προκειμένου να συντάξει το «Μαρτυρολόγιο των Ελλήνων θυμάτων των σταλινικών διώξεων».

Επτασφράγιστα αρχεία

Δεν είναι εύκολο το έργο του καθώς τα περισσότερα αρχεία της KGB και των άλλων μυστικών υπηρεσιών παραμένουν επτασφράγιστα. Οι διωχθέντες την περίοδο του «μεγάλου τρόμου» αποκαταστάθηκαν μαζί με εκατομμύρια άλλους σοβιετικούς πολίτες που διώχθηκαν, όχι όμως και οι Ελληνες που δολοφονήθηκαν και εξορίστηκαν κατά το τρίτο κύμα των διωγμών.

Οι προσπάθειες κάποιων παραγόντων της εκεί ελληνικής ομογένειας σκοντάφτουν στο Κρεμλίνο, που με διάφορα προσχήματα δεν ανοίγει τους φακέλους. Επί εποχής Γέλτσιν και έπειτα από παρεμβάσεις ελληνικής καταγωγής μελών της Δούμα, το ντοσιέ με τα στοιχεία για τις διώξεις των Ελλήνων έφτασε στα χέρια του παντοδύναμου τότε Ρώσου προέδρου μαζί με εκείνα των Πολωνών. Μόλις ο Γέλτσιν είδε τα έγγραφα για τους Πολωνούς, για τους οποίους δεν ήθελε ν’ ακούσει, πέταξε και τους δύο φακέλους στο καλάθι των αχρήστων, διαψεύδοντας τις προσδοκίες όσων ανέμεναν δικαίωση.

«Κατηγόρησαν τον πατέρα μου για κατάσκοπο και τον εκτέλεσαν»

Συνάντησα την Κλεοπάτρα Μαρουφίδου στα μέσα Ιουνίου στον Ελληνορωσικό Οίκο Υπερηλίκων, ένα γηροκομείο της Ρωσικής Εκκλησίας στην οδό Ηλεκτρουπόλεως στην Αργυρούπολη. Παρά τα ενενήντα τρία της χρόνια, τα ’χει τετρακόσια. Διαβάζει με τις ώρες, βοηθάει στην ταξινόμηση της βιβλιοθήκης του ιδρύματος, παρακολουθεί την αλληλογραφία του γηροκομείου, συζητάει επί παντός επιστητού με τις νεαρές νοσηλεύτριες. Στα ράφια του πεντακάθαρου μικρού δωματίου, πολλά βιβλία Ρώσων συγγραφέων και ποιητών –Πούσκιν, Τολστόι, Αχμάτοβα, κ.ά.–, στους τοίχους φωτογραφίες σοβιετικών ηθοποιών, του Πατριάρχη Μόσχας κ. Αλέξιου, του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και ένα πορτρέτο του ντράμερ των Μπιτλς, Ρίνγκο Στάρ!

Η Κλεοπάτρα Μαρουφίδου ήρθε στην Ελλάδα από τη Ρωσία το 1999, κουβαλώντας, όπως λέει, χίλιους πεντακόσιους τόμους λογοτεχνικών βιβλίων και μια συναρπαστική προσωπική ιστορία: είναι από τους ελάχιστους εν ζωή Ελληνες της Σοβιετικής Ενωσης που επέζησαν της σταλινικής τρομοκρατίας. Συνελήφθη με την κατηγορία της κατασκοπείας, φυλακίστηκε, εκτοπίστηκε στις στέπες του Καζακστάν, αλλά, όπως λέει, «στάθηκα τυχερή, γιατί αν με είχαν στείλει στα γκούλαγκ, το πιο πιθανό ήταν να είχα πεθάνει όπως τόσοι άλλοι». Σε ένα από αυτά τα γκούλαγκ εκτελέστηκε ο πατέρας της ως κατάσκοπος των Ελλήνων.

Από το Ιρκούτσκ στη Μόσχα

Η Κλεοπάτρα Μαρουφίδου γεννήθηκε στο Ιρκούτσκ, στην ανατολική Σιβηρία, όπου στα τέλη του 19ου αιώνα είχαν συρρεύσει πολλοί Ελληνες από τη νότια Ρωσία για να εργαστούν στο υπό κατασκευήν σιδηροδρομικό δίκτυο και στην ανοικοδόμηση της περιοχής. Εκεί, στην αφιλόξενη σιβηρική γη, οι Ελληνες πρόκοψαν ως τεχνίτες, μαστόροι και μικρέμποροι και γρήγορα κατέκτησαν περίοπτη θέση στην κοινωνία, όπου μάλιστα οι τοπικές αρχές έδωσαν το όνομά τους σε κεντρικό δρόμο του Ιρκούτσκ. Οταν το 1930 ο Στάλιν ξεκίνησε τις εκκαθαρίσεις εναντίον των κουλάκων (σ.σ. μεγαλοαγροτών) η μπάλα πήρε και τους ευκατάστατους Ελληνες, που εγκατέλειψαν την ύπαιθρο και κατέφυγαν στη Μόσχα και τις άλλες μεγάλες πόλεις, μήπως χαθούν και γλιτώσουν.

Το ίδιο έκανε και ο πατέρας της Κλεοπάτρας, ο Αδάμ, που όμως το 1935 πιάστηκε για παράνομη κατοχή συναλλάγματος και εστάλη σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα βόρεια της Μόσχας. «Εγραψα στον Στάλιν για να μου επιτρέψουν να δω τον πατέρα μου ενώ πήγα και είδα τον ίδιο τον Καλίνιν (σ.σ. πρόεδρος του Ανώτατου Σοβιέτ), ο οποιος μου έδωσε άδεια. Ηταν αρχές του 1937 όταν έφτασα στο γκούλαγκ, όπου με άφησαν να μείνω κοντά στον πατέρα μου τρεις μέρες. Ο υπεύθυνος με διαβεβαίωσε πως σε λίγους μήνες θα βγει. 

Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου όμως, όπως έμαθα αργότερα, τρεις μέρες μετά την εφαρμογή της ντιρεκτίβας εναντίον των Ελλήνων, τον εκτέλεσαν ως κατάσκοπο των Ελλήνων».

Δέκα μήνες στη φυλακή

Επιστρέφοντας στο Μουρμάνσκ, στην παραθαλάσσια αυτή πόλη του παγωμένου ρωσικού βορρά, όπου εν τω μεταξύ είχε τοποθετηθεί ως λογίστρια σε ανώτερη κρατική υπηρεσία, δεν μπορούσε να φανταστεί τι την περίμενε. «Μια μέρα μετά τη ντιρεκτίβα, είχαμε εκλογές θυμάμαι, ξύπνησα νωρίς για να τακτοποιήσω στο γραφείο κάποιες εκρεμμότητες και μετά να πάω να ψηφίσω. Κάποιος χτύπησε την πόρτα του σπιτιού μου και υπέθεσα ότι με ψάχνουν από το γραφείο γιατί είχα αργήσει. 

Ηταν δυο άντρες της NKVD, που με συνέλαβαν και με οδήγησαν στη φυλακή. Δεν είχα ιδέα γιατί μ’ έπιασαν και πού με πήγαιναν. Με ρωτούσαν διαρκώς πού είναι το λιμάνι, αλλά εγώ δεν κυκλοφορούσα στην πόλη και δεν ήξερα. Οταν ύστερα από αφόρητες πιέσεις υπέδειξα μια κατεύθυνση, είπαν ότι αυτό είναι απόδειξη ότι είμαι κατάσκοπος.

Με μετέφεραν στις γυναικείες φυλακές του Λένινγκραντ, όπου έμεινα δέκα μήνες χωρίς δίκη, γιατί είχε χαθεί στη διαδρομή ο φάκελός μου. Στο διάστημα αυτό απομακρύνθηκε ο τότε επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Εζόφ και ανέλαβε ο Μπέρια, ο οποίος για να δείξει ότι ο προκάτοχός του δεν έκανε καλά τη δουλειά του απελευθέρωσε χιλιάδες κρατούμενους, μεταξύ των οποίων και εμένα.»

Εξορία στο Καζακστάν

«Ενα χρόνο μετά με συνέλαβαν και πάλι. Με δίκασαν για κατασκοπεία και με εξόρισαν στο Καζακστάν. Η ποινή ήταν τρία χρόνια, αλλά μεσολάβησε ο πόλεμος και έμεινα συνολικά πέντε χρόνια εκεί».Μετά τον πόλεμο η Κλεοπάτρα Μουφίδου ενεργοποίησε, όπως λέει, «κάποιες παλιές και υψηλές γνωριμίες» και επέστρεψε στη δουλειά της, αυτή τη φορά ως υπάλληλος του υπουργείου που παρακολουθούσε τα δημόσια έργα στην Τασκένδη του Ουζμπεκιστάν. Ουδέποτε έγινε μέλος του κόμματος, μολονότι πιέστηκε να ενταχθεί στο ΚΚΣΕ. Για την ίδια, όπως και για τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών της τότε Σοβιετικής Ενωσης, πάντως, ο Στάλιν ήταν ο μόνος αθώος για τις διώξεις και θανατώσεις εκατομυρίων αντιφρονούντων ή κατασκευασμένων «εχθρών του λαού». «Αυτά τα πράγματα συζητούνταν στον κόσμο και όλοι έλεγαν πως είναι ένα λάθος που θα διορθωθεί. Ο κόσμος αγαπούσε τον Στάλιν, πιστεύαμε ότι δεν ήξερε πως γίνονταν τέτοια πράγματα. Ημασταν πεπεισμένοι ότι τα έκαναν οι κάτω από αυτόν, αλλά εν αγνοία του».

Ακόμα και τώρα, πάντως, η υπέργηρη Κλεοπάτρα υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι ζούσαν τότε καλύτερα στη Ρωσία απ’ ό,τι σήμερα. «Οι άνθρωποι είχαν δουλειές. Σήμερα αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό, χωρίζουν οικογένειες, ξετυλίγονται δράματα», λέει.

«Ο θείον ο Δημητρόν απέθανεν...»

Η Βάλια Μουρατίδου ήταν 15 χρονών όταν η αστυνομία συνέλαβε τον πατέρα της, Δημήτρη –έναν σχετικά εύπορο Ελληνα, σιδηρουργό στο επάγγελμα–, στο Βατούμι.«Ηταν Δευτέρα, 19 Δεκεμβρίου του 1937, και το πρωί κατεβήκαμε από το χωριό με τον πατέρα μου στο Βατούμι, αυτός για να πάει στη δουλειά του και εγώ στο σχολείο. Δύο ώρες μετά ήρθε ένας θείος μου και μου είπε ότι τον “πήραν” από το σιδηρουργείο. Από εκείνη την ώρα άρχισε ο γολγοθάς μας», λέει σήμερα η 84χρονη κ. Μουρατίδου, που ζει στη Θεσσαλονίκη και έχει συγγράψει βιβλίο για την περιπέτεια των Ελλήνων της Σοβιετικής Ενωσης υπό τον τίτλο «Εκατό χρόνια Οδύσσεια». «Τον κράτησαν ένα χρόνο στις φυλακές στο Βατούμι με άλλους Ελληνες. Ολοι τους πιάστηκαν με την ψεύτικη κατηγορία της υπονόμευσης του κράτους και της κατασκοπείας. Οι συνθήκες ήταν απάνθρωπες στη φυλακή, τα βασανιστήρια καθημερινό φαινόμενο. Πολλοί δεν άντεξαν και υπέγραψαν ότι αποδέχονται τις κατηγορίες και τους έστειλαν στα στρατόπεδα εργασίας. Ο πατέρας μου δεν υπέγραψε, αλλα στο τέλος τον εκτόπισαν και αυτόν. Τον είδα τελευταία φορά όταν τους φόρτωσαν στην Τιφλίδα στο τρένο για τη Σιβηρία. Εκτοτε δεν είχαμε νέα του. Λόγω των συνθηκών, αναγκαστήκαμε να φύγουμε στην Ελλάδα και αρχές του 1947 ένας εξάδελφος μας έγραψε ότι έμαθε από κάποιον που επέζησε πως “ο θείον ο Δημητρόν απέθανεν από αιμορραγίαν εντέρου”».

Το στίγμα της προδοσίας

Η κ. Παρθένα Αποστολιάδη από το χωριό Βιτέζοβο του Κρασνοντάρ, που ζει σήμερα στη Θεσσαλονίκη, δεν γνώρισε τον πατέρα της, αφού εστάλη στις αρχές του 1938 εξορία στη Σιβηρία, όταν η ίδια ήταν ενός μηνός. Θυμάται ωστόσο τον στιγματισμό που υπέστη η οικογένειά της, αφού ο πατέρας της είχε χαρακτηριστεί προδότης. «Από μικρό παιδάκι άρχισα να ψάχνω τον τάφο του για να αποθέσω λίγα λουλούδια, αλλά κανείς από τους εκπροσώπους των αρχών δεν μου έλεγε. Μόλις το 1956 έμαθα ότι είχε πεθάνει στη Σιβηρία, χωρίς να μου δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες».

Το άγνωστο πογκρόμ κατά των Ελλήνων της ΕΣΣΔ / του Στέλιου Βραδέλη
Το πρωί της 15/12/1937 μπήκε στην ΕΣΣΔ σε εφαρμογή το σχέδιο «ελληνική επιχείρηση». Όταν ολοκληρώθηκε, τον Σεπτέμβριο του 1938, υπήρχαν περισσότεροι από 21,000 Έλληνες εκτελεσμένοι και περίπου 30,000 φυλακισμένοι στα σοβιετικά γκουλάγκ στη Σιβηρία.
Κρατικά αρχεία της ΕΣΣΔ που πρόσφατα αποχαρακτηρίστηκαν αποκαλύπτουν για ποιον λόγο η σοβιετική ηγεσία προχώρησε στην εκκαθάριση του ελληνικού πληθυσμού, ενώ νέα αρχεία της μυστικής αστυνομίας αποκαλύπτουν πως η «ελληνική επιχείρηση» οργανώθηκε ύστερα από ψευδείς πληροφορίες που έδωσαν Έλληνες εναντίον συμπατριωτών τους.

Στις 11 Δεκεμβρίου 1937, στα κεντρικά γραφεία της ΝΚVD, της μυστικής υπηρεσίας της Σοβιετικής Ένωσης, που αργότερα εξελίχθηκε στην περιβόητη ΚGΒ, ο υπουργός εθνικής ασφάλειας και διευθυντής της Νικολάι Γεζόφ (Nikolai Yezov) υπέγραψε την ντιρεκτίβα με κωδικό αριθμό 50215. Η διαταγή ζητούσε να συλληφθούν όλοι οι Έλληνες ύποπτοι για κατασκοπεία, σαμποτάζ, επαναστατική και εθνικιστική αντισοβιετική δραστηριότητα, ιδιαίτερα όσοι είχαν αρνηθεί να λάβουν τη σοβιετική υπηκοότητα και όσοι εργάζονταν στις επιχειρήσεις και στα τμήματα μονάδων αμυντικού χαρακτήρα, στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων, σε όλα τα μεταφορικά μέσα, ιδιαίτερα στα λιμάνια, στον στρατό και στο ναυτικό.

«Λίγο προτού αρχίσει η "ελληνική επιχείρηση" είχε δολοφονηθεί ο Κίροφ (Kirov), που ήταν μέλος του Πολίτ-μπιρό (πολιτικό γραφείο) και εκπρόσωπος της παλιάς φρουράς των μπολσεβίκων. Οι εφημερίδες και το ραδιόφωνο διέδωσαν ότι υπαίτιοι της δολοφονίας του ήταν οι "εχθροί» του λαού" και ως τέτοιοι ορίζονταν οι ξένοι. Όσοι δηλαδή έμεναν στην ΕΣΣΔ αλλά είχαν αρνηθεί να λάβουν την υπηκοότητα», λέει ο ερευνητής Ιβάν Τζούχα, που αποκάλυψε μεγάλο μέρος των εγγράφων της «ελληνικής επιχείρησης».

Οι Έλληνες που έμεναν τότε στη Σοβιετική Ένωση ξεπερνούσαν τις 400,000, όπως προκύπτει από τις καταγραφές των τοπικών κοινοτήτων. «Οι περισσότεροι από τους Έλληνες δεν ήθελαν να πάρουν τη σοβιετική υπηκοότητα διότι ήλπιζαν πως κάποια στιγμή θα γύριζαν στην Ελλάδα. Μόνο που αν είχαν σοβιετικό διαβατήριο, τότε ενδεχομένως το φασιστικό καθεστώς του Μεταξά να τους αντιμετώπιζε ως κομμουνιστές», λέει ο κ. Τζούχα.

Οι ελληνικές προξενικές αρχές όταν πληροφορήθηκαν τις διώξεις εναντίον των Ελλήνων ζήτησαν από τη κυβέρνηση Μεταξά να επιτρέψει τον επαναπατρισμό όσων το επιθυμούσαν προκειμένου να αποφύγουν τις εκτελέσεις και τις διώξεις. Παρόμοιες εκκλήσεις έγιναν και από τις τουρκικές, ιταλικές, γερμανικές και πολωνικές αρχές, καθώς, όπως αποκαλύπτουν τα αρχεία της ΝΚVD, παρόμοια εντολή με την «ελληνική επιχείρηση» είχε δοθεί για τους κατοίκους 13 μειονοτικών ομάδων που ζούσαν στην ΕΣΣΔ.

«Οι περισσότερες χώρες δέχτηκαν να επαναπατριστούν οι υπήκοοί τους. Ο Μεταξάς όμως φάνηκε να φοβάται πως θα γέμιζε η Ελλάδα με κομμουνιστές και για τον λόγο αυτό επέτρεψε την επιστροφή πολύ λίγων Ελλήνων. Αργότερα έγινε γνωστό πως η ελληνική κυβέρνηση προσπάθησε να κλείσει συμφωνία με τις ΗΠΑ και το Μεξικό προκειμένου να δεχθούν Έλληνες από τη Σοβιετική Ένωση με αρνητική όμως απάντηση», αναφέρει ο κ. Τζούχα.
Τελικά η Ελλάδα επικαλούμενη την αδυναμία των ντόπιων διπλωματικών αρχών να εκδώσουν διαβατήρια αποφασίζει να δεχτεί 10,000 ανθρώπους, κυρίως γυναίκες και παιδιά των συλληφθέντων Ελλήνων.Ένα από τα «ελληνικά πλοία», το «Σβανέτια», έφυγε στις 28/7/1939 από το Βατούμ, μεταφέροντας στη Θεσσαλονίκη τούς περισσότερους πρόσφυγες.

Οι Εφιάλτες

Τρεις βουλευτές ελληνικής καταγωγής, οι αδελφοί Κοκκινάκη και η Πάσα Αγκίλενα δεν διατυπώνουν την παραμικρή διαμαρτυρία για τα όσα συμβαίνουν στους συμπατριώτες τους.

Αμέτοχη παρακολουθεί τις εκκαθαρίσεις και η Αθήνα.

Μόνο ο τότε Έλληνας πρεσβευτής στη Μόσχα Δημήτρης Νικολόπουλος με διαβήματά του στη σοβιετική ηγεσία ζήτησε εξηγήσεις για τις επιχειρήσεις εναντίον των Ελλήνων.
Λίγους μήνες αφότου άρχισε η «ελληνική επιχείρηση», στις 8 Μαρτίου 1938, σύμφωνα με το σοβιετικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ΤΑΣΣ, ο Νικολόπουλος αυτοκτόνησε «διότι δεν μπορούσε να αντέξει τους πόνους της ανίατης ασθένειας από την οποία έπασχε και η οποία προσδιορίστηκε από τους γιατρούς ως καρκίνος του στομάχου».
Από τις 15 Δεκεμβρίου 1937 άρχισαν οι συλλήψεις των Ελλήνων με την κατηγορία του «κατασκόπου» και τη «συμμετοχή σε ελληνικές αντεπαναστατικές οργανώσεις». «Η ΝΚVD ζητούσε μάλιστα από όσους Έλληνες συλλάμβανε να υπογράψουν μια δήλωση με την οποία δέχονταν ότι ήταν μέλη μιας εθνικιστικής αντάρτικης οργάνωσης, που είχε στόχο την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους στο νότιο τμήμα της χώρας σε συνεργασία με εχθρούς του κράτους», αποκαλύπτει ο κ. Τζούχα.

Όπως προκύπτει από αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της ΝΚVD αυτή η πληροφορία είχε έρθει στη Μόσχα από την Αθήνα! Έλληνες ήταν, επίσης, αυτοί που ανέλαβαν να συντάξουν τις λίστες του θανάτου σε κάθε χωριό ή πόλη.«Ώσπου να αρθεί το απόρρητο από όλα τα αρχεία, και από όσα έχει καταργηθεί, όταν επιτραπεί η πρόσβαση στους ερευνητές, ο ακριβής αριθμός των θυμάτων θα παραμένει μυστήριο», υποστηρίζει ο κ. Τζούχα που συγκέντρωσε στοιχεία για τη θανάτωση περίπου 22,000 Ελλήνων

Τους εξόντωναν στην παγωμένη κόλαση της Σιβηρίας

Στην Κολιμά της Σιβηρίας οι περισσότεροι κρατούμενοι πέθαιναν από το ψύχος και την πείνα. Οι πιο ανθεκτικοί επιζούσαν το πολύ τέσσερις μήνες.Στην περιοχή Κολιμά της Σιβηρίας τα χιόνια δεν λειώνουν ποτέ. Τον χειμώνα η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ-50 και-60 βαθμών Κελσίου. Το καλοκαίρι η ανώτερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί στην περιοχή είναι μόλις 5 βαθμοί πάνω από το μηδέν.«Στην περιοχή αυτή μεταφέρθηκαν οι περισσότεροι Έλληνες προκειμένου να εργαστούν στα ορυχεία χρυσού μαζί με όσους ο Στάλιν (Stalin) θεωρούσε αντιφρονούντες», λέει ο κ. Τζούχα.«Κολιμά σημαίνει σίγουρος θάνατος» κατάφερε και έγραψε ένας από τους Έλληνες που μεταφέρθηκαν εκεί λίγο προτού πεθάνει. Σχεδόν κανείς δεν γύρισε από την «περιοχή του διαβόλου», όπως την αποκάλεσαν. Οι πιο γεροδεμένοι άντεχαν το πολύ 4 μήνες. Οι περισσότεροι πέθαιναν πολύ γρήγορα.

Ο εκτοπισμός στη Σιβηρία ισοδυναμούσε με βέβαιο θάνατο

«Αυτοί που κατάφεραν να επιβιώσουν, όπως για παράδειγμα ο αδελφός του παππού μου, ήταν όσοι δούλευαν στα μαγειρεία. Οι υπόλοιποι πέθαιναν από το αφόρητο κρύο και την πείνα», αφηγείται ο κ. Τζούχα, ο οποίος άρχισε την έρευνα για την «ελληνική επιχείρηση» από τις αφηγήσεις του Αλέξη Τζούχα, του αδελφού του παππού του και του μοναδικού μέλους της οικογένειας που κατάφερε να επιστρέψει ζωντανός, αλλά τυφλός, ύστερα από 17 χρόνια καταναγκαστικής εργασίας σε στρατόπεδα της Σιβηρίας. «Θέλησα να μάθω για ποιον λόγο ο παππούς μου πέθανε με την κατηγορία του προδότη».

Το καθημερινό πρόγραμμα των κρατουμένων τούς υποχρέωνε να μαζεύουν συγκεκριμένα κιλά ορυκτών ή να κόβουν έναν ορισμένο αριθμό δέντρων.

Όσοι τα κατάφερναν, έπαιρναν ως ανταμοιβή 600 γραμμάρια ψωμί, μισό παστό ψάρι, 10 γραμμάρια ζάχαρη και 1 φακελάκι τσάι.
«Τους νεκρούς μας δεν μπορούσαμε ούτε να τους θάψουμε στην Κολιμά. Το χώμα ήταν τόσο σκληρό που δεν μπορούσαμε να ανοίξουμε λάκους. Όταν μαζεύονταν πολλοί νεκροί τούς τοποθετούσαν τον έναν πάνω στον άλλον και στο τέλος έφτιαχναν έναν λόφο από πτώματα. Τότε τους περιέλουζαν με βενζίνη και τους έκαιγαν», διηγούνταν ο Αλέξης Τζούχα.

«Όσοι επέζησαν από ένα άλλο στρατόπεδο-εφιάλτη, στην περιοχή της Βορκοτά, έλεγαν πως κάτω από κάθε ράγα του σιδηροδρόμου που ενώνει την πόλη με τη Μόσχα βρίσκονται θαμμένοι 10,000 νεκροί. Τόσο πολλοί πέθαναν εκεί στα καταναγκαστικά έργα», προσθέτει ο κ. Τζούχα.

Η διαταγή για γενοκτονία

Τι λέει η ντιρεκτίβα 50215 της ΝΚVD (το έγγραφο αποχαρακτηρίστηκε από απόρρητο το 2006).«Με στόχο την καταστολή δράσης της ελληνικής κατασκοπείας στη ΕΣΣΔ διατάζω:
1. Τη 15η Δεκεμβρίου του παρόντος έτους, ταυτόχρονα σε όλες τις δημοκρατίες, περιοχές και περιφέρειες, να συλληφθούν όλοι οι Έλληνες, ύποπτοι για κατασκοπεία, σαμποτάζ, επαναστατική και εθνικιστική αντισοβιετική δραστηριότητα.

2. Να συλληφθούν όλοι οι Έλληνες (ελληνικής υπηκοότητας και πολίτες της ΕΣΣΔ) των ακόλουθων κατηγοριών:
(α) Όσοι βρίσκονται υπό επιτήρηση και παρακολουθούνται.
(β) Οι πρώην μεγαλέμποροι, κερδοσκόποι, λαθρέμποροι και λαθρέμποροι συναλλάγματος.
(γ) Οι Έλληνες που ασχολούνται με δραστήρια υπονομευτική δουλειά και ιδίως όσοι προέρχονται από τα στρώματα των απο-κουλακοποιημένων καθώς και όσοι απόφυγαν την αποκουλακοποίηση.
(δ) Οι πολιτικοί πρόσφυγες από την Ελλάδα και όλοι οι Έλληνες που ήρθαν παράνομα στην ΕΣΣΔ, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσης.

3. Κατά την εκτέλεση της επιχείρησης να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή για εξονυχιστική εκκαθάριση από τα παραπάνω άτομα, που εργάζονται:
* στις επιχειρήσεις και στα τμήματα μονάδων αμυντικού χαρακτήρα,
* στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων,
* σε όλα τα μεταφορικά μέσα, ιδιαίτερα στα λιμάνια,
* στον στρατό, στο ναυτικό...».
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,PPOL.GR
infognomonpolitics

Ypoloipo

Διαβάστε περισσότερα...

Τέλος της αυτοκρατορίας ή τέλος του κόσμου που γνωρίζουμε;

Συντάχθηκε απο τον/την Greekamericannewsagency.com 

Του Αϊκούτ Καδήρ

Σήμερα πλέον η μόνη υπερδύναμη του κόσμου, οι ΗΠΑ είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Από την μια πλευρά οι κοινωνικές ανισότητες μαζί με την οικονομική κρίση , από την άλλη πλευρά η πτώση του ηθικού των στρατιωτών και του λαού της και από την εικόνα της στα διεθνή ΜΜΕ που καθημερινά καταστρέφεται όλο και περισσότερο. Ήδη η σημερινή γεωπολιτική και γεο-στρατηγική θέση κάποιων άλλων κρατών τους κάνει υποψήφιες υπερδυνάμεις του μέλλοντος. 

Ας δούμε πιο αναλυτικά την σημερινή κατάσταση.

Καταρχήν οι ΗΠΑ είναι η χώρα σήμερα με την μεγαλύτερη οικονομία. Ωστόσο παρόλο που είναι οικονομικά η ισχυρότερη χώρα, δεν παράγει.. Δεν παράγει και μόνο εισάγει τα προϊόντα που απαιτούνται. Οι ΗΠΑ έγιναν υπερδύναμη μετά τον 1ο και 2ο Παγκόσμιο πόλεμο παράγοντας και πουλώντας την παραγωγή τους. Σήμερα αυτό έχει σταματήσει και πλέον οι ΗΠΑ είναι κατέχουν πρωτιά στη σειρά με τα κράτη που χρωστάνε περισσότερα χρήματα προς άλλα κράτη. Θα μπορέσει όμως αυτό να οδηγήσει στην κατάρρευση της αυτοκρατορίας μιας και ξέρουμε όλοι ότι για να κινηθεί η πολεμική μηχανή της αυτοκρατορίας χρειάζεται πετρέλαιο και χρήματα; Κάποιος που δεν έχει μελετήσει την οικονομική κρίση θα έλεγε ναι. Εγώ όμως λέω όχι. Όχι, γιατί; Γιατί οι ΗΠΑ έχουν τοποθετήσει βόμβες γύρω από όλα τα κράτη του κόσμου. Χρησιμοποίησαν το εμπορικό & οικονομικό τους δίκτυο μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο για να κατακλείσουν την ΕΣΣΔ οδηγώντας την σε κατάρρευση και κατάφεραν να γίνουν οικονομική υπερδύναμη (λόγω του ότι η ΕΣΣΔ δεν είναι να προσφέρει κάτι άλλο εκτός από όπλα και χρήματα και πολιτικά ενίσχυση σε συμμάχους). Σήμερα παρόλο που δεν παράγουν κάτι, συνεχίζουν να αποτελούν την μεγαλύτερη οικονομική δύναμη του κόσμου. Έχουν συνδέσει τις υπόλοιπες χώρες με τον εαυτό τους και αυτό σημαίνει ότι είναι αδύνατον οι ΗΠΑ να καταρρεύσουν οικονομικά. Δεν πειστήκατε; Γιατί άραγε τότε η Κίνα υποστηρίζει οικονομικά τις ΗΠΑ την στιγμή που θα μπορούσε να τους αφήσει και να γίνει η νέα υπερδύναμη (οικονομικά τουλάχιστον ) του μέλλοντος ; Όλοι ξέρουμε πως έχει στην Αμερικανική αγορά χρήματα ύψους 1 τρις. Ευρώ. Όλοι θα θυμάστε την συμφωνία Breton Woods σχετικά με κανόνα χρυσού- δολαρίου. Σήμερα ο κανόνας αυτός πλέον έχει αντικαταστεί από χρυσό – πετρέλαιο. Και αυτός είναι ο λόγος για συνεχείς πολέμους σήμερα. Η Κίνα δεν έχει άλλη επιλογή από το να χρηματοδοτεί συνεχώς τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας των Κινεζικών προϊόντων.

Όσον αφορά τον κοινωνικό τομέα… Όλοι νομίζω θυμάστε την περίοδο της Αμερικανικής εισβολής στο Βιετνάμ και τα αποτελέσματα της αποτυχίας αυτής. Συνήθως γίνονταν διαδηλώσεις από φοιτητές, η κοινωνία διαμαρτυρόταν για τις ανισότητες σε δικαιώματα και του έντονου φαινομένου του ρατσισμού διότι συχνά οι μαύροι συμμετείχαν στις Αμερικανικές δυνάμεις εισβολής στο Βιετνάμ. Εάν οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοι τους συνεχίσουν τους πολέμους- εισβολές θα ακολουθήσει κοινωνική αναταραχή και οργή που ήδη είχε εκδηλωθεί και εκδηλώνεται κάθε φορά που επιστρέφουν νεκροί Αμερικανοί στρατιώτες πίσω στη χώρα τους. Για αυτό τον τελευταίο καιρό βλέπουμε τα σενάρια του Νέο-Οθωμανισμού και ελέγχει των περιοχών που υπάρχουν Αμερικανικά συμφέροντα μέσω του στενού συμμάχου – φύλακα τους, της Τουρκίας.

Όσον αφορά τον στρατιωτικό τομέα. Στρατιωτικά είναι αδύνατον κάποιος να αντιδράσει κατά των ΗΠΑ. Έχουν βάσεις στην Ιαπωνία δίπλα στη Κίνα.. Έχουν βάσεις στον Καύκασο δίπλα στη Ρωσία.. Έχουν βάσεις στην Ευρώπη από την εποχή ήδη του Ψυχρού πολέμου σε διάφορες χώρες.. Έχουν βάσεις στην Τουρκία με σκοπό τον έλεγχο της Μ. Ανατολής.. Έχουν βάσεις και σε κάποιες χώρες της Αφρικής και σε αρκετά νησιά ανά τον κόσμο για τον έλεγχο της θάλασσας, επαληθεύοντας για ακόμη μια φορά ότι όποιος ελέγχει τη θάλασσα ελέγχει και τον κόσμο ή διαφορετικά όποιος εξουσιάζει τα κύματα εξουσιάζει ολόκληρο τον κόσμο όπως λέμε εμείς οι νομικοί σε δίκαιο θάλασσας. Τουλάχιστον όμως στην Μ. Ανατολή χωρίς συμμάχους ΠΟΤΕ δεν θα καταφέρουν να επιτύχουν τα συμφέροντα τους. Οι λαοί της Μ. Ανατολής μισούν την οριενταλιστική συμπεριφορά. Για αυτόν τον λόγο σήμερα ανθεί και ο Νέο-Οθωμανισμός που ασκεί μια οικονομική κυρίως, πολιτισμική και στρατιωτική επιρροή σε μια περιοχή που αρχίζει από χώρες της Ευρώπης στις οποίες υπάρχουν μειονότητες και αγγίζει την Ρωσία και την Κίνα.

Ως συμπέρασμα θα μπορούσαμε να πούμε ότι η κατάρρευση της Αμερικής λόγω της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί θα οδηγήσει τουλάχιστον οικονομικά και στην κατάρρευση και καταστροφή όλων των κρατών του κόσμου.

Δημιουργείται ένας νέος κόσμος. Και σε αυτόν τον κόσμο όπως και στον προηγούμενο οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις του κόσμου (όχι η μεγαλύτερη). Δεν θα χυθεί ούτε σταγόνα αίματος και από πλευράς εμπορίου, οικονομίας και ενέργειας η Ρωσία και η Κίνα θα είναι εξαρτημένες από την Νέο-Οθωμανική ή καλύτερα Νέο-Αμερικανική Τουρκία αν υποθέσουμε ότι η Ρωσία θέλει να αναπτύξει το εμπόριο της με τον υπόλοιπο κόσμο και η Κίνα τουλάχιστον στον τομέα της ενέργειας απαιτεί την συνεργασία Ιράν και Ιράκ που θα είναι υπό έλεγχο της Αμερικής.

Ο κόσμος θα είναι πολυπολικός. Οι νέες μεγάλες δυνάμεις θα είναι: η Ρωσία και η Κίνα θα συνεχίσουν να έχουν την δύναμη που έχουν, η Ινδία ως εταίρος της Κίνας που θα έχουν ανθρώπινο δυναμικό για παραγωγές, οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να διατηρούν την δύναμη τους, η Βραζιλία με την ισχυρή οικονομία της και βιομηχανία όπλων θα πάρει την θέση που αξίζει στον νέο κόσμο και πλέον θα υπάρχει και η Νέο-Οθωμανική Τουρκία.
Μένει να υποθέσουμε τι θα γίνει σε περίπτωση που η Νέο-Οθωμανική Τουρκία που θα έχει υπό την επιρροή της πολλές άλλες γειτονικές κυρίως χώρες θα μετατραπεί σε μια ΕΣΣΔ , για να χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ ως νέος άξονας κακού. Ας μην ξεχάσουμε ότι πριν τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο οι σχέσεις ΗΠΑ – ΕΣΣΔ ήταν καλές, άφησαν την ΕΣΣΔ στην αρχή να πολεμήσει μαζί με τους συμμάχους κατά των Γερμανών, κερδίζοντας τον πόλεμο και μαζί κερδίζοντας και άλλα πράγματα οικονομικά, τεχνολογικά κτλπ και αντικατισθώντας ύστερα την Γερμανία ως εχθρό των ΗΠΑ.

Μήπως έτσι θα οδηγηθούμε σε 3ο παγκόσμιο πόλεμο; Θα δούμε…
Δείτε επίσης και το βιβλίο του George Friedman The Next 100 Years

Η χώρα μου είναι άτυχη που έχει για γείτονα την Ελλάδα

“Η χώρα μου είναι άτυχη που έχει για γείτονα την Ελλάδα”, δήλωσε ο ΥπΕξ της ΠΓΔΜ

Σάββατο, 07 Αύγουστος 2010 08:45 | Συντάχθηκε απο τον/την Greekamericannewsagency.com | | |

Του Νικ. Μάρτη, πρώην υπουργού

Ο Υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ κ. Μιλοσόσκι, σε συνέντευξη Τύπου, με αφορμή ότι κατά το Συμβούλιο Σταθερότητας και Σύνδεσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Βελγική Προεδρία διαπίστωσαν έλλειψη προόδου στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων στη ΠΓΔΜ (στη δημόσια διοίκηση, στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στα ανθρώπινα δικαιώματα) δήλωσε μάλλον εκνευρισμένος, αρχικά ότι η χώρα του είναι άτυχη που έχει γείτονα την Ελλάδα, ενώ αργότερα ζήτησε προγραμματισμό επαφών από τις δύο πλευρές, προκειμένου να βρεθεί λύση κοινά αποδεκτή της ονομασίας (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28 Ιουλίου 2010 στη στήλη ΣΥΝΤΟΜΑ).

Η Ελλάδα δεν εμπόδισε τη ΠΓΔΜ να κάνει τις μεταρρυθμίσεις της, αλλά η Ελλάδα δεν είναι δυνατόν να δεχθεί κλοπή του ονόματος της Μακεδονίας, της ιστορίας και της πολιτιστικής της κληρονομιάς της, πράγμα που και διαπρεπείς Σκοπιανοί, γνωρίζοντες και σεβόμενοι την ιστορική αλήθεια, ομολογούν.

Αδιανόητη είναι η συμβιβαστική λύση για το θέμα της ονομασίας που θα έχει τη λέξη «Μακεδονία». Το αδιανόητο επιβεβαιώνεται και από το γεγονός που αναφέρεται στο βιβλίο «Η επτάχρονη συμβίωση» του ε.τ. Πρέσβυ κ. Ευάγγελου Κωφού και του Καθηγητή Βλασίδη. Στη σελίδα 300, υποσημείωση 201 αναφέρεται ότι ο πρώην Δήμαρχος των Σκοπίων, ο Υπουργός Παιδείας Αλιζάνης της ΠΓΔΜ (κακώς ανεγράφη ο Υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ) και ο Αρχισυντάκτης εφημερίδας των Σκοπίων δήλωσαν ότι: «Κάνουμε αγώνα να πείσουμε τα παιδιά μας, ότι δεν έχουν καμία σχέση με τους αρχαίους Μακεδόνες, αλλά δεν μας πιστεύουν διότι αυτά διδάχτηκαν»

Ως γνωστόν σχολικά βιβλία της FYROM περιέχουν δύο χάρτες α) Χάρτη της Μακεδονίας με υπότιτλο ότι «Δεν υπήρξε παρουσία Ελλήνων στη Μακεδονία», πράγμα που διαψεύδεται από τον Απόστολο Παύλο ο οποίος συνάντησε στη Θεσσαλονίκη και Βέροια Έλληνες και πλήθος Ελληνίδων που επίστευσαν και β) Χάρτη με σύνορα της Ελλάδας τον Όλυμπο, που διαψεύδεται από το γεγονός ότι το Άγιο Όρος, ο υπερχιλιετής φάρος του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, ανήκει στην Ελλάδα. Με τους εν λόγω χάρτες και την επί δεκαετηρίδες προπαγάνδα ενός Μονοκομματικού καθεστώτος (του Κομμουνιστικού,) παραπλανήθηκαν γενεές Σκοπιανών ότι είναι Μακεδόνες και απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Ο πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας των Σκοπίων κ. Κίρο Γκλιγκόρωφ πέραν του ότι πολλές φορές δήλωσε «Δεν διεκδικούμε τον Αλέξανδρο», στο βιβλίο του «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ» (σελ. 259), αναφέρει ότι στην δεξίωση που έγινε στη Νέα Υόρκη την επομένη της αναγνωρίσεως της ανεξαρτησίας της Χώρας του, μια ομάδα νέων συμπατριωτών του από την Αυστραλία του είπαν: «Εσείς μιλήσατε, αλλά δεν είπατε το σημαντικότερο. Δεν είπατε ότι εμείς είμαστε απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ότι αρνηθήκαμε την καταγωγή μας, τους προγόνους μας». «Δυσκολεύτηκα να βρω απάντηση αμέσως (συνεχίζει ο Γκλιγκόρωφ στο βιβλίο του) και τελικά τους είπα: «Ξέρετε, σέβομαι τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις σας. Είναι δικαίωμα σας. Αλλά σύμφωνα με την ιστοριογραφία, στον Μακεδονικό λαό επικρατεί η γνώμη ότι είμαστε Σλάβοι. Έχουμε έλθει στα Βαλκάνια τον 6^ο και 7^ο αιώνα. Έχουμε εγκατασταθεί στα εδάφη που ονομάζονται Μακεδονία. Δεν γνωρίζω το κατά πόσο στις φλέβες μας συνεχίζει να ρέει κάποια σταγόνα αίματος των αρχαίων Μακεδόνων!». Αλλά ακόμα και έτσι, δεν είναι αυτό που δίνει την ταυτότητα του λαού μας. Δεν θέλω να σας πείσω για το αντίθετο, αφού είστε αυτής της γνώμης. Είναι δικαίωμα σας, αλλά αυτό δεν πρέπει να αλλοιώνει την άποψη σας για το γεγονός πως η δημοκρατία της Μακεδονίας είναι ανεξάρτητο κράτος. Έμειναν ακόμη μισή ώρα στην αίθουσα και έφυγαν ανικανοποίητοι, όπως μου φάνηκε».

Το γεγονός ότι Αξιωματούχοι των Σκοπιανών ομολογούν ότι η Μακεδονία είναι Ελληνική και οι Μακεδόνες Έλληνες δίδει απάντηση στους επιδιώκοντες συμβιβαστική λύση της ονομασίας του Κράτους των Σκοπίων.

Οι Μακεδόνες ιστορικά αναφέρονται από τον 8^ο αιώνα π.Χ. και είναι αδιανόητο και κωμικό να συζητείται συμβιβαστική λύση με κατοίκους που ήλθαν μετά από 2400 χρόνια στην περιοχή, επειδή οι Σκοπιανοί προβάλλουν ότι είναι το Συνταγματικό τους όνομα Μακεδονία.

Ο αείμνηστος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, ο Μακεδών Κων/νος Καραμανλής, σε επιστολή του ανέφερε γιά τη ΠΓΔΜ ότι: «Ούτε ιστορικά ούτε εθνολογικά δικαιούται να ονομάζεται Μακεδονία». Ιστορικά διότι οι Σλάβοι ήλθαν στη Βαλκανική 1000 χρόνια μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και εθνολογικά διότι οι κάτοικοι της ΠΓΔΜ είναι Σλάβοι, Αλβανοί, Τούρκοι, Τσιγγάνοι, που δεν έχουν σχέση με τους Μακεδόνες.

Είναι δυνατόν επίσης να προβάλλουν ότι ο Σερβικός στρατός κατέλαβε τμήμα της Βορείου Μακεδονίας. Αλλά δεν υπάρχει προηγούμενο όταν στρατός κατέλαβε τμήμα άλλης χώρας να διεκδικεί το όνομα της χώρας αυτής. Οι Τούρκοι κατέλαβαν την αρχαία Ιωνία. Δεν ονόμασαν την περιοχή που κατέλαβαν Ιωνία και ούτε  τους Τούρκους Ίωνες.

Τα Σκόπια κατά την αρχαιότητα και την Ρωμαιοκρατία ήταν πρωτεύουσα της Δαρδανίας. Κατά την Τουρκοκρατία πρωτεύουσα του Κοσυφοπεδίου και μετά το 1912 πρωτεύουσα της Βαρντάρσκα. Είναι κωμικό τα Σκόπια να ονομαστούν πρωτεύουσα της Μακεδονίας της, οποίας από το 319 πΧ πρωτεύουσα είναι η Θεσσαλονίκη ή κατά τον Στράβωνα «Μητρόπολη της Μακεδονίας».

Διεθνούς κύρους προσωπικότητες προβάλλουν τη Μακεδονία ως Ελληνική και τους Μακεδόνες Έλληνες, όπως:

1. Ο Stettinious, Υπουργός Εξωτερικών της Κυβερνήσεως Ρούζβελτ, που διείδε τον απώτερο στόχο των Κομμουνιστών και τον Ψυχρό Πόλεμο που ακολούθησε, ο οποίος με την υπ’ αριθ. 868614/26.12.1944 Εγκύκλιό του προς τους Πρεσβευτές και τους Προξένους των ΗΠΑ επισήμανε, ότι η Αμερικανική Κυβέρνηση θεωρεί δημαγωγία (δηλ. ως απάτη), την ύπαρξη «Μακεδονικού Έθνους» και «Μακεδονικής συνείδησης». «Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν εκπροσωπούν ούτε εθνική, ούτε πολιτική πραγματικότητα και στόχο έχουν την απόσπαση τμήματος της Ελλάδος (της …Μακεδονίας που κατοικείται από Έλληνες).
2. Ο Κίσσιγκερ το 1992 σε δήλωση του αναφέρει: «Η Ελλάς έχει δίκαιο για το όνομα. Το λέγω αυτό γιατί εγώ ξέρω ιστορία, που δεν ξέρουν οι Υπουργοί και Αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον. Το ισχυ­ρό όπλο στην Ελλάδα είναι η Ιστορία».
3. Το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων της Σουηδίας με το Πανεπιστήμιο Lund και υπογραφή του διακεκριμένου συγγραφέως Staffan Stolpe το 1995 σε μελέτη τους για την ταυτότητα της Μακεδονίας έγραψαν: «Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε, και οι Υπουργοί, ότι η Ιστορία της Μακεδονίας δεν είναι Ιστορία μόνο των Ελλήνων, αλλά και ημών των Ευρωπαίων, διότι οι Μακεδόνες διέδωσαν τον Ελληνικό Πολιτισμό, που μας επηρεάζει και σήμερα, στην Ευρώπη και τον κόσμο ολόκληρο».

Όσοι διαπρεπείς ξένοι επισκέφθηκαν τη Μακεδονία δήλωσαν ακολούθως:

1.  Ο αείμνηστος Πρόεδρος κ. Φρανσουά Μιττεράν μετά την επίσκεψή του στη Βεργίνα είπε: «Δεν γνώριζα για τις ανασκαφές, ούτε φανταζόμουν τόσο έντονη τη σφραγίδα της Ελλάδος εδώ. Βυθίστηκα στο μεγαλείο των αρχαίων Μακεδόνων».
2.  Οι Υπουργοί Πολιτισμού Καναδά και Αυστραλίας μετά την επίσκεψη τους στη Βεργίνα είπαν, ο μεν Υπουργός του Καναδά ότι η Μακεδονία είναι Ελληνική, ο δε Αυστραλός Υπουργός ότι δεν έχουν θέση οι θεωρίες των Γιουγκοσλάβων στην Αυστραλία .
3. Το 1980 ήρθαν 5 Πρεσβευτές της ΟΥΝΕΣΚΟ από το Βελιγράδι, που παραβρέθηκαν σε Συνέδριο, για να επισκεφτούν τη Βεργίνα. Μετά την επίσκεψη ο συνοδεύων τους Πρεσβευτές εκπρόσωπος του Υπουργείου Μακεδονίας – Θράκης τους παρέθεσε γεύμα στη Βέροια. Κατά τη διάρκεια του γεύματος οι τέσσερις Πρεσβευτές συζητούσαν γιά τα χρυσά που είδαν στη Βεργίνα. Ο Ολλανδός Πρέσβυς που ήταν στην ΟΥΝΕΣΚΟ 15 χρόνια τους είπε: «Καλά αυτά που λέτε. Αλλά εγώ είδα επιγραφές στην Ελληνική και ξεκαθάρισα το θέμα της Μακεδονίας».

Στο πρόσφατο ντοκιμαντέρ του Φώτη Κωνσταντινίδη, με τίτλο «Μακεδονία, Ελληνιστική Εποχή μέχρι την Ασία», ξένοι επιστήμονες, οι οποίοι έκαναν ανασκαφές στην Ασία, προβάλλουν επιγραφές και νομίσματα με Ελληνικές επιγραφές, που δεν αφήνουν αμφιβολία για την ταυτότητα των Μακεδόνων.

Τέλος 356 Καθηγητές Πανεπιστημίων Αμερικανικών και άλλων χωρών έγραψαν επιστολή στον Πρόεδρο Ομπάμα και του ζήτησαν να ανακαλέσει την μετά την επανεκλογή του απόφαση του προκατόχου του Μπους, με την οποία ονόμασε τη ΠΓΔΜ «Δημοκρατία της Μακεδονίας», ανατρέποντας την πάγια πολιτική των ΗΠΑ για τη Μακεδονία όπως την Εγκύκλιο του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Στεττίνιους το 1944, το και Δόγμα Τρούμαν,αλλά και τη δήλωση του ότι το 1946-1947 οι ΗΠΑ βοήθησαν το Βερολίνο και την Ελλάδα να διατηρήσουν την ελευθερία τους.

Ιαματικά Λουτρά Ελλάδος

Ιαματικά Λουτρά Ελλάδος

Από τα καλοκαίρια της παιδικής μου ηλικίας στο χωριό, πιο έντονα από όλα θυμάμαι τις απογευματινές εξορμήσεις της οικογένειας στα Ψωρονέρια, τις ιαματικές πηγές που αναβλύζουν στους πρόποδες του όρους Kαλλίδρομου. Εκείνη την εποχή, τα ιαματικά λουτρά θεωρούνταν ακόμη «αναγκαίο κακό» για ανθρώπους ηλικιωμένους, που στοιβάζονταν με αφοσίωση σε μικρές γούρνες, ελπίζοντας πως αυτή η καθημερινή καλοκαιρινή ρουτίνα θα τους ανακούφιζε κατά τους κρύους χειμώνες που ακολουθούσαν. Ίσως, λόγω μιας αναπόδραστης επιταγής των γονιδίων, η αρχική μου «περιφρόνηση» προς τις ιαματικές πηγές εξελίχτηκε, με το πέρασμα του χρόνου, σε πραγματικό ενδιαφέρον.

Θερμαλισμός σε νέα άνθηση

Στην Kύθνο, στη Λέσβο, στις Σέρρες, όπου κι αν βρισκόμουν, έψαχνα να βρω τα λουτρά της περιοχής, να βουλιάξω για λίγο στην υγρή θαλπωρή, χωρίς να ξέρω πραγματικά ποιο κίνητρο με παρακινούσε. H αποκάλυψη συντελέστηκε στη Σαμοθράκη. Kάθε μέρα, μετά το ξύπνημα κάτω από τα πλατάνια και τις ατέλειωτες ώρες στις βάθρες με το φυσικό υδρομασάζ, ακολουθούσε μια απογευματινή επίσκεψη στα λουτρά. Εκεί, στη μεγάλη εσωτερική πισίνα, γυναίκες στην ηλικία της γιαγιάς μου με προπολεμικά ολόσωμα μαγιό και νεαρές γυμνές καλλονές απολάμβαναν μαζί τη ζεστή υγρασία και τους υδρατμούς, αφήνοντας το σώμα τους να ελαφρύνει από τα βάρη, όποια κι αν ήταν αυτά. Αυτή η εικόνα με έκανε να συνειδητοποιήσω τρία πράγματα: πρώτα από όλα, πως και οι νέοι άνθρωποι απολαμβάνουν τα ιαματικά λουτρά – και πως εγώ δεν έπασχα από ψυχολογικά προβλήματα επειδή προτιμούσα να συχνάζω στα στέκια των ηλικιωμένων. Δεύτερον, πως σε μεγάλο βαθμό οι νεότεροι άνθρωποι τα αντιμετωπίζουν ως μέρος μιας «προληπτικής» θεραπείας. Kαι τρίτον, πως ο συνδυασμός ιαματικών λουτρών και άλλων δραστηριοτήτων στις διακοπές, εκτός από άκρως απολαυστικός και χαλαρωτικός, είναι μια νέα μεγάλη τάση, που σε χώρες του εξωτερικού γνωρίζει δόξες. Kυρίες και κύριοι, καλωσορίστε το θερμαλισμό!

Tώρα και τότε…

Aν και ο «θερμαλισμός», όρος που αναφέρεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων που περιστρέφονται γύρω από μια λουτρόπολη, όπως με πληροφόρησε ο κ. Mανασσής Mήτρακας, επίκουρος καθηγητής στη Σχολή Xημικών Mηχανικών του AΠΘ και μέλος του Eυρωπαϊκού Συνδέσμου Iαματικών Πηγών, γνωρίζει μεγάλη άνθιση στο εξωτερικό, εδώ παραμένει στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε πρωτόγονη μορφή. Aυτή η πραγματικότητα είναι μάλλον παράδοξη, καθώς η Eλλάδα διαθέτει περίπου 750 πηγές! Aπό αυτές, όμως, μόνο οι 100, χονδρικά, είναι αξιοποιημένες, ενώ οι περισσότερες συναντώνται ως φυσικές αναβλύσεις. H έρευνα, από την άλλη πλευρά, φαίνεται πως προχωρά με αργούς ρυθμούς, με αποτέλεσμα να διαπιστώνεται μια σύγχυση σχετικά με τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. «Oι αποδείξεις προέρχονται από τα στατιστικά στοιχεία του Kεντρικού Συμβουλίου Yγείας, αλλά και από αρχαία κείμενα», μου λέει ο κ. Nίκος Mακρής, εκπρόσωπος του Συνδέσμου Δήμων και Kοινοτήτων Iαματικών Πηγών Eλλάδας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Aπό τα ιστορικά στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, φαίνεται πως οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν το νερό για θεραπευτικούς σκοπούς ήταν οι Iνδοί. Oι Έλληνες είτε αποκόμισαν τη γνώση από τους Aιγύπτιους ή τους Πέρσες είτε τα ανακάλυψαν μόνοι τους. Πάντως, εγκαταστάσεις λουτρών έχουν βρεθεί τόσο στην Kνωσό, όσο και στις Mυκήνες, αλλά και στο ανάκτορο του Νέστορα στην Πύλο, γεγονός που αποδεικνύει τη διαδεδομένη χρήση τους στον ελληνικό χώρο πριν τον Τρωικό Πόλεμο.

Tι είναι οι ιαματικές πηγές

H θάλασσα, η βροχή και το χιόνι διαπερνούν το έδαφος μέσα από πετρώματα και ρωγμές, σχηματίζοντας υπόγειους ταμιευτήρες. Aπό αυτούς τροφοδοτούνται οι πηγές που βρίσκονται στην επιφάνεια της γης. Kαθώς το νερό διαγράφει την πορεία του προς την επιφάνεια, συμπαρασύρει μέρος των πετρωμάτων. Aνάλογα με το είδος των πετρωμάτων που διαλύονται στο νερό εμπλουτίζοντάς το, προκύπτουν διαφορετικά είδη πηγών. Oι περισσότερες είναι χλωριονατριούχες, άλλες χλωριονατριούχες αλκαλικές, χλωριονατριούχες υπόθερμες, αλιπηγές, υδροθειούχες, υδροχλωριούχες, θειούχες, αλκαλικές θειοπηγές, ραδιενεργές, σιδηρούχες, ιωδιούχες και βρομιούχες, για να αναφέρουμε μερικές. H δράση τους στον ανθρώπινο οργανισμό λειτουργεί σε τρία επίπεδα, με πληροφορεί ο κ. Mανασσής Mήτρακας. H μηχανική δράση αναφέρεται στην επίδραση που έχουν στο σώμα η άνωση και η υδροστατική πίεση. Kαθώς το σωματικό βάρος ελαττώνεται, επέρχεται χαλάρωση, ενώ, σύμφωνα με τις πληροφορίες που αναγράφονται στη νέα έκδοση που κυκλοφορεί με τίτλο «Eλληνικός Θερμαλισμός» του Συνδέσμου Δήμων και Kοινοτήτων Iαματικών Πηγών, «H μηχανική αυτή δράση προκαλεί αλλαγές και στην κυκλοφορία του αίματος, επηρεάζοντας έτσι το μηχανισμό της θερμορύθμισης του οργανισμού. H δεύτερη δράση είναι θερμική. H υψηλή θερμοκρασία προκαλεί αύξηση στο ενεργειακό δυναμικό των ιστών, ενεργοποιώντας τους θερμορυθμιστικούς μηχανισμούς. Διαστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνει την αιμάτωση του δέρματος και προκαλεί μεγαλύτερη απορροφητικότητα. Παράλληλα, η αύξηση της θερμοκρασίας των μυών διευκολύνει την κίνηση και σύσπασή τους. H τρίτη, χημική δράση των ιαματικών πηγών, σχετίζεται με τη σύσταση του νερού. Σύμφωνα με την έκδοση, «Tα στοιχεία του ιαματικού νερού επικάθονται στην επιδερμίδα του λουόμενου και διεισδύουν στο εσωτερικό του δέρματος, όπου ασκούν φαρμακοδυναμική ενέργεια». Eκτός από τη λουτροθεραπεία, οι ιαματικές πηγές, ανάλογα με τη σύστασή τους, προσφέρονται και για ποσιθεραπεία, κατάποση δηλαδή μεταλλικού νερού για αντιμετώπιση παθήσεων του ήπατος, του πεπτικού συστήματος, των χοληφόρων και ουροφόρων οδών. H εισπνοθεραπεία, από την άλλη πλευρά, διεξάγεται σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους, τα εισπνοθεραπευτήρια, και θεωρείται πως ανακουφίζει από παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος. Tέλος, αρκετά δημοφιλή είναι και τα λασπόλουτρα. Στη Bόρεια Eλλάδα, και συγκεκριμένα στην Πικρολίμνη του νομού Kιλκίς και στις Kρηνίδες του Δήμου Φιλίππων, λειτουργούν δύο σχετικά οργανωμένα κέντρα λασποθεραπείας.

H γνώμη του ειδικού

Aρχαία και «εναλλακτική» ως θεραπευτική προσέγγιση, η λουτροθεραπεία αντιμετωπίζεται από την επιστημονική κοινότητα με κάποιο δισταγμό, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έλλειψη επαρκών στοιχείων που να τεκμηριώνουν επιστημονικά τα ευεργετικά της αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, παρατηρείται μια διχογνωμία. «Oρισμένες έρευνες αποδεικνύουν τη συμβολή των ιαματικών πηγών στη θεραπεία ορισμένων ασθενειών, ενώ άλλες την απορρίπτουν», παρατηρεί ο ρευματολόγος δρ. Α. Γεωργιάδης και διευκρινίζει: «Tο αποτέλεσμα εξαρτάται κάθε φορά από το είδος της ασθένειας. Eάν, για παράδειγμα, ο ασθενής παρουσιάζει μια έξαρση φλεγμονής, το μπάνιο σε μια θερμή πηγή όχι μόνο δεν θα επιφέρει κανένα αποτέλεσμα, αλλά μπορεί και να επιδεινώνει την κατάσταση. Στην περίπτωση, όμως, που ο πόνος είναι χρόνιος, ο ασθενής δηλαδή έχει, όπως λέμε, μία «κρύα άρθρωση», οι θερμές πηγές μπορεί να προσφέρουν ανακούφιση, αφού χαλαρώνουν τους μυς. Παράλληλα, μέσα στο νερό επιτυγχάνεται μια ελαφριά φυσικοθεραπεία». Όσο για το συνολικό αριθμό λουτρών και το χρόνο παραμονής, ο δρ. Α. Σπαντιδέας, παθολόγος-γιατρός, εξηγεί: «Δεν υπάρχει καθορισμένος αριθμός ιαματικών μπάνιων που θα προτείνει ο γιατρός, εξαρτάται από την περίπτωση του ασθενούς. Συνήθως, κυμαίνονται από δέκα έως τριάντα μπάνια, ενώ ο χρόνος παραμονής δεν είναι σταθερός».

Aσθένειες και ιαματικά λουτρά

Λέγεται πως οι ιαματικές πηγές έχουν ευεργετική επίδραση σε μια μεγάλη γκάμα ασθενειών και παθήσεων. Mήπως, όμως, κάποιες ιδιότητες που τους αποδίδονται αγγίζουν την υπερβολή; O γυναικολόγος κ. Δ. Kαλαμπόκης, για παράδειγμα, απορρίπτει τον ισχυρισμό πως τα ιαματικά νερά μπορούν να θεραπεύσουν σοβαρές παθολογικές καταστάσεις όπως είναι η στειρότητα – διάφορα κέντρα οργανωμένων ιαματικών πηγών υποστηρίζουν ακόμα και αυτό. Δέχεται, ωστόσο, πως μπορεί να ανακουφίζουν σε περίπτωση δυσμηνόρροιας, φλεγμονών και μολύνσεων. Όσον αφορά τις δερματικές παθήσεις, ο δερματολόγος δρ. Mπαλαμώτης, σημειώνει πως «Tο ιαματικό νερό έχει αντιφλεγμονώδεις, καταπραϋντικές και δροσιστικές ιδιότητες. Mπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες, αρκεί να είναι καθαρό. Η χρήση του ως προς τα δερματολογικά προβλήματα συνιστάται σε περιπτώσεις ατοπικής δερματίτιδας, χρόνιου εκζέματος και ψωρίασης». Στην πραγματικότητα, ο περισσότερος κόσμος καταφεύγει στα ιαματικά λουτρά για να ανακουφιστεί από ρευματολογικά και ορθοπεδικά προβλήματα. «Όσον αφορά τις ρευματικές παθήσεις, τα ιαματικά λουτρά βοηθούν κυρίως στις χρόνιες, όπως είναι η οστεοαρθρίτιδα και η οσφυαλγία», μου εξηγεί ο ρευματολόγος δρ. Γεωργιάδης και προσθέτει: «Kατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να προτιμούνται οι οργανωμένες πηγές, με εγκαταστάσεις όπου εκτός από τα λουτρά περιλαμβάνονται φυσικοθεραπεία, λασποθεραπεία και κινησιοθεραπεία. Tα παραπάνω, σε συνδυασμό με τα ιχνοστοιχεία που υπάρχουν στο νερό, δίνουν πολύ καλύτερο αποτέλεσμα από ένα απλό ιαματικό μπάνιο». Όλοι, όμως, γιατροί και απλοί λουόμενοι, συμφωνούν σε ένα πράγμα: αν μία επίσκεψη στα λουτρά σε κάνει να νιώθεις καλά, τότε θα είσαι και καλά ή έστω καλύτερα. Γιατί, πέρα από την επιστημονική προσέγγιση του θέματος, ο θερμαλισμός είναι μια ολιστική εμπειρία. Φανταστείτε μια παρέα καλών φίλων που χαλαρώνει στα ζεστά νερά μιας μαρμάρινης πισίνας με ιαματικό νερό, σε ένα αναπαλαιωμένο παραδοσιακό λουτρό, με φεγγίτες στην οροφή για να μπαίνει το φως, δίπλα στη θάλασσα ή ψηλά στο βουνό, και θα καταλάβετε τι εννοούν.

χρήσιμες πληροφορίες

- Aπαγορεύεται να κάνετε λουτροθεραπεία χωρίς να συμβουλευτείτε γιατρό αν πάσχετε από σοβαρές καρδιακές παθήσεις, πνευμονολογικά προβλήματα, παθήσεις των αγγείων, δερματικές, ρευματικές, γυναικολογικές και αρθριτικές παθήσεις που βρίσκονται σε κατάσταση φλεγμονής, σακχαρώδη διαβήτη σε βαριά μορφή, σοβαρές νευρικές διαταραχές και βαριές ψυχικές παθήσεις. Aκόμα και αν έχετε απλώς πυρετό, πρέπει να απέχετε μέχρι να γίνετε καλά. Eπίσης, οι γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης θα πρέπει να συνεννοηθούν με το γυναικολόγο.
- Πολλά ασφαλιστικά ταμεία δικαιολογούν μέρος των εξόδων της θεραπείας σε ιαματικά λουτρά, ανάλογα με την πάθηση. Eπικοινωνήστε με το ασφαλιστικό σας ταμείο για περισσότερες λεπτομέρειες.
- Για να μάθετε ακόμη περισσότερα για τα ιαματικά λουτρά και τη νέα τάση, το θερμαλισμό, ανατρέξτε στο πολύ κατατοπιστικό βιβλίο «Tα Λουτρά της Eλλάδας – Περιηγητικός Oδηγός», των Εκδόσεων Kαστανιώτη, από το οποίο προέρχονται και οι φωτογραφίες του άρθου μας. Επίσης, συμβουλευτείτε την έκδοση του Συνδέσμου Δήμων και Kοινοτήτων Iαματικών Πηγών Eλλάδας «Eλληνικός Θερμαλισμός», αλλά και την ιστοσελίδα: www.thermalsprings.gr

5 και καλέςAφού ζητήσουμε συγγνώμη -λόγω έλλειψης χώρου- από τις υπόλοιπες… 745, σας παρουσιάζουμε πέντε από τις καλύτερες ιαματικές πηγές που μπορείτε να επισκεφτείτε. H αξιολόγησή τους δεν βασίζεται μόνο στην ποιότητα των νερών, αλλά και στην ιδιαίτερη ατμόσφαιρα που τις χαρακτηρίζει.

Λουτρά Γέρας, Λέσβος   (τηλ.: 22510-24.575, 22510-41.503)
H Λέσβος είναι παράδεισος για τους λάτρεις των ιαματικών νερών. Tα λουτρά της Γέρας, στον ομώνυμο κόλπο, είναι τα πιο δημοφιλή. Eίναι ανοιχτά όλο το χρόνο και με φανατικούς θαυμαστές όλων των ηλικιών και των φυλών, ενώ μπορείς να παραμείνεις στο νερό όση ώρα θες. Yπάρχουν δύο χαβούζες – μία αντρών και μία γυναικών. Tο νερό χύνεται από μαρμάρινους κρουνούς ορμητικό, προσφέροντας επιπλέον υδρομασάζ. H θερμοκρασία διατηρείται σταθερή στους 39,7 βαθμούς. Eνδείκνυται για δισκοπάθειες, αυχενικό, δερματοπάθειες και νευραλγίες. Eναλλακτικά, επισκεφθείτε τις Θέρμες Πολιχνίτου, με τα καυτά (60 βαθμοί) νερά τους.

Θέρμα, Σαμοθράκη   (τηλ.: 25510-98.229)
Στον ομώνυμο οικισμό του νησιού, τα ιαματικά λουτρά προσφέρονται είτε στις εσωτερικές πισίνες των εγκαταστάσεων είτε απευθείας από… την «πηγή των φρικιών», όπου μαζεύονται κυρίως οι νέοι του νησιού. H θερμοκρασία στις πισίνες κυμαίνεται από 38 έως 39 βαθμούς, ενώ στην πηγή φτάνει και τους 50, οπότε μετρήστε τις δυνάμεις σας πριν το επιχειρήσετε. Στις εσωτερικές πισίνες θα κολυμπήσετε και μετά θα χαλαρώσετε ξαπλωμένοι στους πάγκους που τις περιτριγυρίζουν. Tο νερό προέρχεται από υδρο-χλωριονατριούχο πηγή και συνιστάται για ρευματικές αρθρίτιδες, χρόνιες αρθροπάθειες, χρόνιες γυναικολογικές φλεγμονές, δερματοπάθειες.

Κουτσεκι, Όρος Kαλλίδρομο(κοντά στο χωριό Δαμάστα του νομού Φθιώτιδας)
Για όσους προτιμούν ένα χαλαρό μπάνιο έξω στη φύση, το Κουτσέκι (κοντά στο χωριό Δαμάστα του Ν. Φθιώτιδος) συγκαταλέγεται στις καλύτερες προτάσεις. Γνωστές και ως Πηγές Kαλλίδρομου ή «Ψωρονέρια», συγκεντρώνουν ένα σεβαστό αριθμό φανατικών επισκεπτών. Tα νερά τους θεωρούνται από τους ντόπιους θαυματουργά. Θα βουτήξετε στη λίμνη, θα αισθανθείτε μια ελαφριά μυρωδιά θείου καθώς μουλιάζετε στους περίπου 33 βαθμούς Kελσίου και θα ανακουφιστείτε από ορθοπεδικές παθήσεις, ρευματικά, αρθρίτιδες και δερματικά προβλήματα.

Άγκιστρο, κοντά στον Προμαχώνα     του νομού Σερρών (τηλ.: 23230-41.296)
Mόλις μπείτε στο βυζαντινό λουτρό του Άγκιστρου, θα καταλάβετε ότι βρίσκεστε στο ομορφότερο λουτρό της Eλλάδας. Είναι και πόλος έλξης νέων ανθρώπων -αποτελούν την πλειονότητα των επισκεπτών- οι οποίοι έρχονται εδώ σε παρέες για μεταμεσονύχτιο μπάνιο. Tο νερό του θεωρείται χαλαρωτικό, ενδείκνυται για ρευματοπάθειες και αρθροπάθειες και προσφέρεται 24 ώρες τη μέρα, 365 μέρες το χρόνο! Oι δύο νέες χαβούζες λειτουργούν με το ίδιο νερό, αλλά στερούνται της ατμόσφαιρας που είχε η παλιά.

Aιδηψός, Eύβοια    («Thermae Sylla», τηλ.: 2226-60.100, www.thermaesylla.gr)
Στη δημοτική πλαζ αναβλύζουν τα ζεστά νερά των πηγών, ενώ στο «Thermae Sylla» ο θερμαλισμός αποκτά μια άλλη, πολυτελή διάσταση. Στην Αιδηψό τα ιαματικά νερά αναβλύζουν από παντού, καθιστώντας την πόλη τουριστικό πόλο έλξης εδώ και πολλά χρόνια. H θερμοκρασία του νερού κυμαίνεται από 35 έως 71 βαθμούς Κελσίου, ανάλογα με το πού θα επιλέξετε να κάνετε το μπάνιο σας. Oι πηγές χαρακτηρίζονται οξυανθρακικές και συνιστώνται για ρευματισμούς, νευραλγίες, παθήσεις του ήπατος, αρθρίτιδες, γυναικολογικά προβλήματα και φλεβίτιδα.      από εδώ:

Εκκλησία-Απλά μαθήματα θρησκευτικού χαμαιλεοντισμού

H Εκκλησία, o «πολύτιμος» εθνικός ρόλος της    και η «συμβολή» της στην παιδεία και την επιστήμη – Απλά μαθήματα θρησκευτικού χαμαιλεοντισμού

«Είναι εκπληκτικό, πώς μέσα σε λίγα χρόνια μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους η Εκκλησία κατόρθωσε να πείσει για τον δικό της πρωταγωνιστικό ρόλο στην ιδέα του έθνους και να τον επιβάλει στη διδασκαλία της ιστορίας στην εκπαίδευση. 
Ταυτίστηκε μάλιστα τόσο με την ιδέα αυτή ώστε να κατακεραυνώνει όσους της αμφισβητούσαν την πρωτοκαθεδρία στους εθνικούς αγώνες. Βέβαια αυτός ο εναγκαλισμός Ορθοδοξίας και εθνικισμού μετά από τον 19ο αι. και εξής συνέβη με όλες τις βαλκανικές χώρες, και δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να απορούμε. 
Αν η Εκκλησία δεν είχε την τεχνογνωσία της προσαρμογής σε διαδοχικές εξουσίες και καταστάσεις, δεν θα είχε επιβιώσει επί δύο χιλιετίες. Και από την άποψη ενός θεσμού με δισχιλιετή ιστορία, ένα κράτος όπως το ελληνικό, που δεν συμπλήρωσε ακόμη ούτε 200 χρόνια ύπαρξης, δεν είναι παρά επεισόδιο στη ζωή του».

Αντώνης Λιάκος, καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Είναι πραγματικά παράξενος αυτός ο σφιχτός εναγκαλισμός Εκκλησίας και εθνικισμού, όπου η μία πλευρά υποστηρίζει και τροφοδοτεί την άλλη. 
 Παράξενος, γιατί η ιστορία διδάσκει πως στα καθ’ ημάς τουλάχιστον η Εκκλησία όχι μόνο δεν «συμπλήρωσε» τον ελληνισμό, όχι μόνο δεν βοήθησε στην εθνική αφύπνιση και απελευθέρωση του ελληνικού λαού από την τυρρανία του σουλτάνου, αλλά και πολέμησε με όλες της τις δυνάμεις αυτή την αφύπνιση και απελευθέρωση, και, μετά τη δημιουργία ελληνικού κράτους, καπηλεύτηκε πρόστυχα τους αγώνες του ελληνικού λαού.
Χριστιανοί απολογητές
Καταρχάς, αξίζει να σταθούμε στο σφετερισμό της εβραϊκής παράδοσης (Π. Διαθήκη) από τους πρώτους χριστιανούς απολογητές, οι οποίοι , στην προσπάθειά τους να αποδείξουν την αρχαιότητα και άρα την ανωτερότητα του χριστιανισμού από την ελληνορωμαϊκή παράδοση (!), ερμήνευσαν τις ιστορίες για τον Ιησού ως εκπλήρωση των βιβλικών προφητειών.

Οι ελληνορθόδοξοι αντισημίτες εθνικιστές, 
ίσως βρεθούν σε αδιέξοδο, αν μάθουν ότι:

«Οι χριστιανοί απολογητές αποδέχτηκαν στην ουσία την επιχειρηματολογία των Εβραίων ιστορικών, αναφορικά με τα πρωτεία της εβραϊκής ιστορίας έναντι των Ελλήνων και κατ’ επέκταση όλων των άλλων λαών. Στον ιδεολογικό τους πόλεμο κατά των εθνικών, η επίκληση των μαρτυριών της Παλαιάς Διαθήκης απεδείχθη πολύτιμο όπλο, καθ’ όσον οι χρονολογικές πηγές που πραγματεύονταν, ξεπερνούσαν τα καθαρά «ιστορικά» όρια των Ελλήνων. Αλλά και σε σχέση με τους ανατολικούς λαούς, Ασσυρίους, Φοίνικες και Αιγυπτίους, υποστήριζαν ότι οι Έλληνες υστερούσαν στην ιστορία και τον πολιτισμό, διότι είχαν εμφανιστεί πολύ αργότερα. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής, η αρχαιότητα ενός λαού έναντι κάποιου άλλου σήμαινε και την πολιτιστική του υπεροχή. Ο Ιουστίνος Μάρτυς (σ.σ.: τη μνήμη του οποίου η εκκλησία μας τιμά την 1η Ιουνίου), στηριζόμενος σ’ αυτού του είδους ακριβώς την επιχειρηματολογία, υποστήριξε την άποψη ότι οι περί δημιουργίας απόψεις του Πλάτωνα είχαν αντληθεί από τον Μωϋσή» (Α. Καρπόζηλος, Βυζαντινοί Ιστορικοί και Χρονογράφοι, εκ. Κανάκη, τ. Α’, σ. 34).

Μέγας Κωνσταντίνος και Αγία Ελένη

Η εποχή του Μ. Κωνσταντίνου σηματοδοτεί μία διαχρονική σχέση αγάπης μεταξύ πολιτικής εξουσίας και Εκκλησίας, που θα περάσει ατόφια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, και θα συνεχιστεί ως τις μέρες μας. 
Ο Κωνσταντίνος κατάλαβε ότι η πρακτική των διωγμών δεν ήταν προς όφελος της ανερχόμενης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ενώ από την πλευρά της η χριστιανική θρησκεία εξασφάλιζε «ισχυρό ηθικό έρεισμα στην αυτοκρατορική απολυταρχία» 
(G. Ostrogorsky, Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους, εκδ. Βασιλόπουλος, τ.Α’, σ. 107). 
Ένας ο βασιλιάς στον ουρανό, ένας ο βασιλιάς στη γη! 
Χαρακτηριστική άλλωστε είναι η προσπάθεια του Ευσέβειου Καισαρείας να παρουσιάσει τον Κωνσταντίνο «ως την επίγεια εικόνα του θείου Λόγου» (Καρπόζηλος, στο ίδιο, σελ. 63).
Την ίδια περίοδο θεσπίζονται μία σειρά μέτρα, μεταξύ των οποίων «η απαλλαγή του κλήρου από πάσης φύσεως φορολογία ή πολιτική και στρατιωτική υπηρεσία προς το κράτος», [...] καθώς επίσης «η αναγνώριση του δικαιώματος της εκκλησίας να έχει ιδιοκτησία και να δέχεται δωρεές» (Καρπόζηλος, στο ίδιο, σελ. 71).
Ο φιλέλληνας ποιητής Πέρσυ Σέλεϋ, γράφει χαρακτηριστικά για τον Κωνσταντίνο:

«Το τέρας…τάϊζε στην αυλή του μια κουστωδία αιμοβόρων παπάδων, 

που ένας και μόνον από αυτούς θα έφτανε να κάνει 

την μισή ανθρωπότητα να πολεμήσει την άλλη μισή».

Φυσικά, οι «διευκολύνσεις» και η προνομιακή μεταχείριση που προσφέρθηκαν στην Εκκλησία, ήταν αρκετά για να κάνει άγιο κάποιον (η μνήμη του «τιμάται» στις 21 Μαΐου), που θεωρείται υπεύθυνος ή ηθικός αυτουργός, για τις δολοφονίες του 17χρονου γιου του, του 12χρονου ανηψιού του, της συζύγου του, του πεθερού του, των δυο γαμπρών του και του κουνιάδου του.
Επειδή όμως κοντά στον βασιλικό ποτίζεται και η γλάστρα, η Εκκλησία φρόντισε να «αγιοποιήσει» και να «τιμήσει» (επίσης στις 21 Μαΐου) και την μητέρα του, Ελένη (ηθικός συναυτουργός στην δολοφονία της νύφης της), η οποία ως φαίνεται, ασκούσε το αρχαιότερο επάγγελμα στο πανδοχείο της, μέχρι την στιγμή που γνώρισε τον πατέρα του Μέγα Κωνσταντίνου, Κωνστάντιο. Ένας άλλος άγιος μάλιστα, ο άγιος Αμβρόσιος είχε αναφέρει χαρακτηριστικά, πως «ο Χριστός την περιμάζεψε από την κοπριά».
Ο Άγγελος Βλάχος στις αναμνήσεις του ως πρόξενου στα Ιεροσόλυμα («Μια φορά κι ένα καιρό»-εκδ.Εστία) γράφει: «Όταν διαβάζει κανείς το χρονικό (απόκρυφο υποθέτω) της ανακαλύψεως του Τιμίου Σταυρού από την Αγία Ελένη, φρικιά με τα απάνθρωπα βασανιστήρια που μεταχειρίστηκε η Αγία για να αναγκάσει τρεις Εβραίους να της αποκαλύψουν το μέρος όπου είχαν κρύψει το Τίμιο Ξύλο. Τρεις μέρες τους βασάνιζε κάνοντας το χριστιανικό της χρέος και, αν θυμούμαι καλά, τους θανάτωσε όταν της είπαν την αλήθεια, όχι βέβαια για να τους απαλλάξει ευσπλαχνικά από την ζωή, αφού τους είχε σπάσει τα κόκαλα και τους είχε παντοιοτρόπως τσουρουφλίσει, αλλά για να τους τιμωρήσει».

Η Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως – Θέλημα Θεού 

και συντέλεια του κόσμου

Ηταν ακατανόητο για τους χριστιανούς το γεγονός ότι ο Θεός «έδωσε» τη νίκη στους «ασεβείς» μωαμεθανούς το 1453. 

Συνέβη προς εξαγνισμό 

των αμαρτιών τους; 

Ο Γεώργιος Σχολάριος, ο πρώτος πατριάρχης μετά την Άλωση, θεωρούσε την πτώση της Πόλης σημάδι της συντέλειας του κόσμου, που την περίμενε το 1492.    To μοιραίο αυτό έτος θα συμπληρώνονταν 7.000 χρόνια από τη δημιουργία του κόσμου, σύμφωνα με το εκκλησιαστικό ημερολόγιο, και εφόσον «μια ημέρα Κυρίου, χίλια έτη επί γης», η περίοδος αυτή αντιστοιχούσε σε μια εβδομάδα του Θεού, επομένως μπορούσε να κλείσει ο κύκλος που άρχισε με τη δημιουργία του κόσμου. 
Η ένταση των αποκαλυπτικών αναμονών δημιούργησε απτά γεγονότα. 
Ο παροξυσμός του μαρτυρίου είναι ένα από αυτά. Ο κόσμος των ιδεών και των παραστάσεων των νεομαρτύρων παρουσιάζει πολλά κοινά στοιχεία με αντιλήψεις των χρησμολόγων. 
Υπήρξαν κινήματα, όπως του (Μητροπολίτη Λάρισσας) Διονυσίου του Φιλοσόφου (ή Σκυλοσόφου, κατά την εκκλησία, που τον αφόρισε για την επαναστατική του δράση), που ελαύνονταν από παρόμοιες εσχατολογικές αντιλήψεις. 

Στις περισσότερες ερμηνείες της Αποκάλυψης θεωρούνταν 

ότι ο Μωάμεθ είχε προαναγγελθεί ως το τέταρτο θηρίο. 

Σε άλλα εκκλησιαστικά κείμενα παρουσιάζεται ως γιος του Διαβόλου. Από τις αντιλήψεις αυτές γεννήθηκε η ιδέα ότι το Ισλάμ δημιουργήθηκε βάσει «σατανικού» σχεδίου, ενώ ο Μωάμεθ στάλθηκε στη γη ως αντίβαρο του Χριστού. 

Αν όμως η Τουρκοκρατία ισοδυναμούσε με την κυριαρχία του Αντιχρίστου, όπως είχε προφητεύσει η Αποκάλυψη, 

τι επιφύλασσε το μέλλον για τους χριστιανούς; 

Θεολόγοι όπως ο Γεώργιος Κορέσιος ή ο Αναστάσιος Γόρδιος και o Νεκτάριος Τέρπος υποστήριζαν ότι ύστερα από το εσχατολογικό αυτό γεγονός θα επέλθει η συντέλεια του κόσμου. Αλλοι, όπως ο Πανταζής ο Λαρισαίος, ο Λίνδιος, ο Θεοδώρητος και ο Κύριλλος, διακήρυσσαν ότι μετά την πτώση του μωαμεθανισμού και του παπισμού θα επικρατούσε στον κόσμο η αναμενόμενη χιλιετής βασιλεία του Χριστού με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη. Η περιοδολόγηση της ιστορίας σε τέσσερις αυτοκρατορίες, σύμφωνα με το όραμα του προφήτη Δανιήλ, αποτελούσε το υπόβαθρο της ιστορικής τους αντίληψης. Πού βρισκόμαστε τώρα, σε ποιο σημείο της ιστορίας, αναρωτιόταν ο Αναστάσιος Γόρδιος (18ος αι.), βέβαιος ότι η ιστορική πορεία είχε προδιαγραφεί στη Βίβλο:

«Άραγε ποία είναι η βασιλεία του Μωάμεθ και εις ποίαν αράδα ευρίσκεται μέσα εις την Θείαν Γραφήν; Διατί η Θεία Γραφή τέσσαρας βασιλείας μεγάλας του κόσμου φανερώνει πως έχουν να κυριεύσουν όλον τον κόσμον, μία κατόπιν την άλλην, και εις την τετάρτην βασιλεία μέλλει να γίνει η συντέλεια του κόσμου».

Η έννοια της εθνικής απελευθέρωσης ήταν απλώς έξω από κάθε δυνατότητα σκέψης στα εκκλησιαστικά περιβάλλοντα. 

Ήταν, δηλαδή, αδιανόητη. 

Η αποκαλυπτική πίστη ήταν τόσο διαδεδομένη ώστε τα αποκαλυπτικά κείμενα, οι προφητείες, οι χρησμοί αποτελούσαν 

μέρος της καθημερινής λαϊκής κουλτούρας. 

Οι διατριβές των Α. Αργυρίου («Οι ελληνικές ερμηνείες στην Αποκάλυψη») και Αλ. Καριώτογλου («Η περί του Ισλάμ και της πτώσεως αυτού ελληνική χρησμολογική γραμματεία») δείχνουν έναν κόσμο πεποιθήσεων που θα ξάφνιαζε τον ιστορικά εγγράμματο σημερινό αναγνώστη. 
Αυτόν τον κόσμο δεν μπορούσαμε να τον δούμε παλαιότερα, αρχικά εξαιτίας της αναδρομικής προβολής επάνω του της εθνικής ιδέας και στη συνέχεια επειδή υπερεκτιμήθηκε η εμβέλεια του Διαφωτισμού.

Ωστόσο η αναμονή του τέλους της ιστορίας δεν εμπόδισε 

τον Σχολάριο να διαπραγματεύεται με τον Μωάμεθ τον κατακτητή, προνόμια για την Εκκλησία και να την εντάσσει 

στα φορολογητέα υποκείμενα της αυτοκρατορίας.

Το 1774 και οι ρωσοτουρκικοί πόλεμοι ήταν γεγονότα που πυροδότησαν εκ νέου προφητείες. Η απογοήτευση από τον πόλεμο αυτόν έδωσε τη στροφή προς την εκκοσμικευμένη αντίληψη της ιστορίας. 
Διεύρυνε, δηλαδή, τον κύκλο όσων διαπίστωναν την πλήρη ανεπάρκεια των παλαιών κωδίκων για την ανάγνωση του κόσμου και την ανάγκη υιοθέτησης ενός νέου κώδικα. 
Αυτή η μετάβαση από το ένα σύστημα σκέψης στο άλλο, δηλαδή από την αποκάλυψη και τη θεωρία των τεσσάρων αυτοκρατοριών στην αναβίωση του αρχαίου έθνους και από την προεγγραφή των γεγονότων στην ακολουθία αιτίας – αποτελέσματος, ήταν η αναγκαία συνθήκη ώστε να γίνει το πέρασμα και στην ιδέα του έθνους. 

Χωρίς την εγκατάλειψη της πίστης στη συντέλεια του κόσμου 

δεν μπορούσε να γεννηθεί η συνείδηση του έθνους. 

Αν χρησιμοποιήθηκαν αργότερα παρόμοιες χρησμολογίες για να εμψυχώσουν εθνικά κινήματα, αυτό έγινε με εντελώς εργαλειακό τρόπο και δείχνει πόσο εμπεδωμένες ήταν στο λαϊκό φαντασιακό οι αποκαλυπτικές ιδέες ως η μορφή που έπαιρνε το μέλλον.
Η αναδίφηση των παλιών αποκαλυπτικών κειμένων αυτής της εποχής δείχνει ότι τα πράγματα ήταν εντελώς διαφορετικά από την εικόνα συμπόρευσης Εκκλησίας και εθνικού απελευθερωτικού πνεύματος. 

Η προφητεία εξηγούσε την ιστορία, και όχι το αντίθετο. 

Και η προφητεία δεν μίλαγε για εθνική απελευθέρωση 

αλλά για τη συντέλεια του κόσμου και τη χιλιετή βασιλεία του Θεού. 

Η έννοια «έθνος», για να συνειδητοποιηθεί, απαιτούσε ένα άλλο, πολύ διαφορετικό μοντέλο ιστορικής συνείδησης από το αποκαλυπτικό.

Η ικανότητα προσαρμογής

Η Εκκλησία είχε αρχίσει να παίρνει αποστάσεις από την πολιτική εξουσία ήδη πριν από την άλωση της Πόλης, όταν αντιλήφθηκε ότι το κράτος θα ναυαγούσε ενώ η ίδια θα επιβίωνε. Εξάλλου η Εκκλησία επί τέσσερις αιώνες πριν από την Άλωση συμβίωνε με τους Οθωμανούς που είχαν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της παλιάς αυτοκρατορίας. 
Βαθμιαία η Εκκλησία αυτονομήθηκε και υποκατέστησε συμβολικά την αυτοκρατορία. 

Το βλέπει κανείς και στις αλλαγές 

στην εικονογραφία. 

Μετά την Άλωση εμφανίστηκε η εικόνα του Δεσπότη Χριστού με αυτοκρατορική αμφίεση και βασιλική μίτρα. 
Σε μικρούς αυτοκράτορες μεταμφιέστηκαν από τότε και οι ορθόδοξοι επίσκοποι. Η αυτονόμηση της Εκκλησίας φυσικά διευκολύνθηκε και από την ενωτική πολιτική των Παλαιολόγων και ο θρίαμβος των Τούρκων επισφράγισε τη νίκη των Ανθενωτικών. Με την Άλωση η Εκκλησία απελευθερώθηκε από τον σφιχτό εναγκαλισμό της χριστιανικής εξουσίας.

Το χαμένο ραντεβού ανάμεσα στην Άλωση και στη συντέλεια αποδέσμευσε και τα λόγια στρώματα από την αποκαλυπτική παράδοση. Σιγά σιγά μικρές ομάδες από τη σημειολογική επικράτεια του αποκαλυπτικού χρόνου άρχισαν να περνούν στη σημειολογική επικράτεια της αναβίωσης του αρχαίου κόσμου, σε ένα άλλο δηλαδή χρονικό σχήμα, ακολουθώντας βέβαια ανάλογες διανοητικές μετατοπίσεις στην Ιταλία, με την οποία άλλωστε αυτές οι ομάδες συνδέονταν. Τον αυτοπροσδιορισμό Έλληνες ή Ελληνορωμαίοι άρχισαν να τον χρησιμοποιούν μέσα σε αυτά τα συμφραζόμενα γενικού εξαρχαϊσμού, στα οποία οι Τούρκοι ονομάζονταν Αχαιμενίδες ή Πέρσες, οι Μουσουλμάνοι Ισμαηλίτες ή Αγαρινοί και οι Ιταλοί Λατίνοι. 

Αυτά τα συμφραζόμενα άλλωστε οδηγούσαν και στον άκρατο εξαρχαϊσμό της γλώσσας. Σε αυτή την κατεύθυνση ωθήθηκαν βέβαια και από άλλους λόγους. Σε μια ατμόσφαιρα αναβίωσης των ελληνικών και λατινικών σπουδών που προκάλεσε η Αναγέννηση, η επίκληση της ελληνικότητας αποτελούσε ισχυρό πολιτισμικό κεφάλαιο. Βέβαια αυτή η τάση αφορούσε ελάχιστους κύκλους. Οι περισσότεροι ονόμαζαν «Έλληνες», τους παγανιστές και τους αλλόδοξους.

Οθωμανική κατάκτηση και Πατριαρχείο

Τα μεγάλα ψέματα αρχίζουν με την εξιστόρηση στα χρόνια της Οθωμανικής κατάκτησης, κατά τα οποία υποτίθεται πως η χριστιανική πίστη και Εκκλησία διώκονται, τα ελληνικά γράμματα απαγορεύονται, ενώ ο γενναίος κλήρος μέσω των κρυφών σχολειών συντηρεί άσβεστη την ελληνική φλόγα, και συμβάλλει στην εθνική αφύπνιση.
Είναι βέβαια αναμφισβήτητες αλήθειες οι συχνές βιαιοπραγίες κατά υποδούλων χριστιανών λόγω θρησκευτικού φανατισμού, καθώς και οι εξισλαμισμοί και το παιδομάζωμα. 
Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι οι οθωμανικές αρχές δεν επιθυμούσαν σε καμία περίπτωση τον μαζικό εξισλαμισμό των χριστιανών, μιας και κάτι τέτοιο «θα είχε ως συνέπεια την ανατροπή του κοινωνικού και οικονομικού καθεστώτος, το οποίο, όπως είναι γνωστό, στηριζόταν στην εκμετάλλευση των υποδούλων» 

(Α. Βακαλόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνος, τ.Ι, σ. 56).

Ήταν συμφέρον του σουλτάνου οι χριστιανοί να διατηρούν άσβεστη 

την πίστη τους, καθώς η «ιδιαιτερότητά» τους αυτή εξασφάλιζε στην 

Υψηλή Πύλη το περίφημο «χαράτσι». Για να το πετύχει αυτό, 

ο σουλτάνος έδωσε ηγετική θέση και σημαντικά προνόμια στο Πατριαρχείο, που θα διατηρηθούν σε γενικές γραμμές 

σε όλη τη διάρκεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

«Η ηγετική αυτή θέση του Πατριαρχείου και το εκκλησιαστικό 

γενικά καθεστώς που επικράτησε σε όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας θεμελιώθηκε σχεδόν αμέσως μετά την Άλωση, όταν ο σουλτάνος Μεχμέτ Β’ ο Πορθητής αποφάσισε να ανασυστήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, να αναγνωρίσει σ’ αυτό τα λεγόμενα προνόμια και να επιλέξει ως Πατριάρχη τον Γεννάδιο Σχολάριο». [...]
Το νέο και σημαντικότατο στοιχείο στην όλη διαδικασία ήταν 

ότι μαζί με την επικύρωση της εκλογής, 

ο Σουλτάνος παραχώρησε και τα λεγόμενα προνόμια: 

ο Πατριάρχης ήταν “αναίτητος και αφορολόγητος και αδιάσειστος”, εκλεγόταν από σύνοδο αρχιερέων, διόριζε, έπαυε και τιμωρούσε τους κληρικούς, σε όλα τα θρησκευτικά ιδρύματα, ασκούσε πνευματική και διοικητική εποπτεία, εκδίκαζε αστικές υποθέσεις των ορθοδόξων»    (Χ. Πατρινέλης, «Η Οργάνωση του Γένους υπό τους Τούρκους και η Επιβίωσή του», στην Ιστ. Του Ελλ. Έθνους, εκδ. Αθηνών, τ.Ι., σ. 92-3).

 Ο ίδιος ο Πατριάρχης Γεννάδιος, ο οποίος παρεμπιπτόντως είχε δώσει διαταγή να καούν τα βιβλία του Πλήθωνα για τον Πλάτωνα, δεν παραλείπει να σημειώσει ότι τον παρηγορεί η «γνώσις ομού και φιλανθρωπία του Σουλτάνου, ο οποίος όχι μόνο ανασυνέστησε την Εκκλησία, αλλά και την κατέστησε «ελευθέραν» και μάλιστα «μετά πολλών αυτού δωρέων» (στο ίδιο, σελ. 97). 

Όσο για το πόσο Έλληνας ένιωθε, μας το ομολογεί ο ίδιος: 

«Ουκ αν ποτέ φαίην Έλλην είναι» (Κ. Θ. Δημαράς, «Το Σχήμα του Διαφωτισμού», στην Ιστ. Του Ελλ. Έθνους, τ. ΙΑ’, σ. 349).

Διαφύλαξη εθνικής συνείδησης και ελεύθερου φρονήματος

Έχει περάσει στην «επίσημη» Ιστορία μας ότι η Εκκλησία διαφύλαξε και διέσωσε την εθνική συνείδηση των Ελλήνων, και ότι τους προετοίμαζε ιδεολογικά και ψυχολογικά για την ώρα του μεγάλου σηκωμού. Πρόκειται για εντελώς αυθαίρετη αντίληψη, που αγνοεί σημαντικές παραμέτρους της ιστορίας.

«Το ελληνικό έθνος ως “διαμορφωμένη οντότητα” δεν υπάρχει την εποχή της πτώσης της Κωνσταντινούπολης ούτε τους επόμενους δύο αιώνες. Διαμορφώνεται σταδιακά ανάμεσα στο 1770 και το 1820 από τμήματα τριών εθνοπολιτισμικών κοινοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: των Ρωμιών, των Αρβανιτών και των Βλάχων υπό την ιδεολογική ηγεμονία του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και υπό την ηγεσία τριών κοινωνικών κατηγοριών (λογίων, έμπορων, οπλαρχηγών). Η αντίληψη ότι υπήρχε ελληνικό έθνος υπόδουλο επί 400 χρόνια στους «Τούρκους» και ότι η Εκκλησία διαφύλαξε την ελληνικότητα και την εθνική συνείδηση των «υπόδουλων Ελλήνων», εκτός του ότι είναι ιστορικά ανακριβής στην πραγματικότητα αποτελεί ιδεολογική προπαγανδιστική κατασκευή του ελληνικού κράτους, το οποίο την περίοδο 1830-1930 προσπαθεί να διαμορφώσει την εθνική μυθολογία του» (Χ. Κάτσικας-Κ. Θεριανός, Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, εκδ. Σαββάλας, σ. 14-5).

Στην πραγματικότητα, στάση της Εκκλησίας ήταν η μοιρολατρία και υποταγή απέναντι στον Σουλτάνο, την οποία και ενστάλλαζε στους πιστούς. Στο ερώτημα «γιατί ο Θεός εγκατέλειψε την Κωνσταντινούπολη», η απάντηση των θεολόγων και της Εκκλησίας «απηχούσε την εβραιοχριστιανική θεοκρατική αντίληψη της ιστορίας»: 
ο Θεός τιμωρεί τους χριστιανούς για τις αμαρτίες τους (Χ. Πατρινέλης, στο ίδιο, σ. 95).
«Η ερμηνεία αυτή, που έγινε πια κοινή πεποίθηση μετά την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και που με μικρές παραλλαγές –και λίγες εξαιρέσεις– κυριάρχησε στις συνειδήσεις σε όλη την τουρκοκρατία, υπαγόρευσε και τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στην κυρίαρχη τουρκική εξουσία, στάση νομιμοφροσύνης και υποταγής, αφού μάλιστα ο αλλόθρησκος δυνάστης έδινε επίσημες εγγυήσεις για το απαραβίαστο της Εκκλησίας και για την ελευθερία της λατρείας. [...] Άλλωστε οι έννοιες πολιτική ελευθερία, κοινωνική πρόοδος και ευημερία, ελεύθερη πνευματική ζωή, προαγωγή γενικά του πολιτισμού ήταν είτε ανύπαρκτες ακόμη στην Ανατολή, είτε ξένες ή τουλάχιστον δευτερεύουσας σημασίας για την Εκκλησία» (Πατρινέλης, στο ίδιο, σελ.95-6).

Αρκεί να θυμηθούμε ότι η ίδια ραγιάδικη συμπεριφορά με την γελοία αιτιολογία, αναπαράγεται από την Εκκλησία μέσω της επαίσχυντης «Πατρικής Διδασκαλίας», παραμονές της Επανάστασης:
«Το 1798 τυπώθηκε επίσης στο πατριαρχικό τυπογραφείο και κυκλοφόρησε η «Πατρική Διδασκαλία» για να πληροφορηθούν οι ανήσυχοι ραγιάδες ότι «ο άπειρος εν ελέει και πάνσοφος ημών Κύριος…ύψωσε την βασιλείαν αυτήν των Οθωμανών περισσότερον από κάθε άλλην, διά να αποδείξει αναμφιβόλως ότι θείω εγένετο βουλήματι…» [...] Οι πατριάρχες και η ιεραρχία καθώς επίσης και οι φαναριώτες … και γενικά η παραδοσιακή ηγεσία του Ελληνισμού θεωρούσε ως άρθρο πίστεως την ανάγκη ειρηνικής συνυπάρξεως του Γένους με την κυρίαρχη οθωμανική πολιτεία. Οι εθνικιστικές ιδέες … δεν είχαν αγγίξει ή δεν είχαν πείσει ακόμη τη συντηρητική ηγεσία του Γένους» (Χ. Πατρινέλης, «Οι Σχέσεις της Εκκλησίας με την Οθωμανική Πολιτεία», στην Ιστ. Του Ελλ. Έθνους, τ.ΙΑ, σ.125-6).

Η δικαιολογία ότι η δουλική αυτή στάση της Εκκλησίας ήταν προϊόν εκβιασμού του Σουλτάνου, και ότι υπαγορευόταν από την επιθυμία της να σώσει το ποίμνιο από την τουρκική εκδικητικότητα, ακόμα κι αν ευσταθεί, είναι εντελώς ασύμβατη με την εικόνα μιας Εκκλησίας, η οποία στα χρόνια της σκλαβιάς υποτίθεται πως έπλαθε αδούλωτες ψυχές και ενστάλλαζε το φρόνημα της ελευθερίας.  Το εντελώς ανάποδο! 
Όπως θα δούμε και πιο κάτω, ακόμα και οι προοδευτικές ιδέες στον τομέα επιστημών ή η στροφή στα ιδεώδη των αρχαίων Ελλήνων, κυνηγήθηκαν με μένος από την Εκκλησία, παρόλο που η οθωμανική εξουσία για τα ίδια θέματα αδιαφορούσε (και άρα δεν ετίθετο ζήτημα ανωτέρας βίας).

Η στάση της Εκκλησίας απέναντι στην επιστήμη, 

την ιδεολογική προετοιμασία και το ξέσπασμα της Επανάστασης

Τις παραμονές της Επανάστασης συναντούμε στον ελληνικό χώρο πληθώρα σχολείων και ενός προοδευτικού εκπαιδευτικού κινήματος, που πήρε το όνομα «Νεοελληνικός Διαφωτισμός».
«Αυτή η προοδευτική πνευματική κίνηση βρίσκει αντίθετο το Πατριαρχείο, το οποίο το 1819 με πατριαρχική εγκύκλιο αποδοκιμάζει τον πρακτικό προσανατολισμό των σπουδών και ζητάει την απομάκρυνση των προοδευτικών διανοουμένων απ’ τα σχολεία. Με την έκρηξη της Επανάστασης του 1821, το Πατριαρχείο συγκαλεί σύνοδο με την οποία καθαιρεί τα φιλοσοφικά γράμματα απ’ αυτά τα σχολεία και ζητά με επιστολές να φύγουν οι Κ. Κούμας, Β. Λέσβιος, Ν. Βάμβας, Θ. Καΐρης από τα σχολεία και τις πόλεις. Οι συνθήκες που θα έδιναν μια προοδευτική εκπαίδευση εναρμονισμένη με τις ανάγκες της εποχής ανατράπηκαν πριν συσταθεί το ελληνικό κράτος» (Χ. Κάτσικας-Κ. Θεριανός, Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης, εκδ. Σαββάλας, σ. 20).

Η εχθρότητα της Εκκλησίας απέναντι στη φιλοσοφία 

και τις θετικές επιστήμες δύσκολα κρύβεται:

«Όταν ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός έχει πια ωριμάσει, επαναλαμβάνεται σταθερά σε εκπαιδευτικά κέντρα της Ελλάδος το ίδιο φαινόμενο: ένας λόγιος σπουδασμένος στη Δύση απομακρύνεται από τη σχολαστική παράδοση στη διδασκαλία της φιλοσοφίας και των θετικών επιστημών∙ το συντηρητικό στοιχείο αντιδρά και ο αιρετικός καταγγέλεται στην Εκκλησία. Το Πατριαρχείο τον καλεί να αποκηρύξει τη διδασκαλία του, διαφορετικά διατρέχει τον κίνδυνο του αφορισμού» (Α. Αγγέλου, 
«Η Εκπαίδευση», στην Ιστ. Του Ελλ. Έθνους, τ. ΙΑ’, σ. 308).
Χαρακτηριστικός είναι ο διωγμός από την Εκκλησία του Μ. Ανθρακίτη. Η Εκκλησία, με τη διδασκαλία των μαθηματικών και της γεωμετρίας από τον Ανθρακίτη, φοβόταν μήπως χάσει αυτή τον κυρίαρχο ρόλο που έπαιζε στην παιδεία του τόπου:
« Η επέμβαση της Ορθόδοξης Εκκλησίας αποτέλεσε στην ουσία μία θεαματική επίδειξη ισχύος του κατασταλτικού μηχανισμού της Εκκλησίας και ταυτόχρονα μια προειδοποίηση, προς όλους τους νεωτεριστές λόγιους της εποχής, για την τύχη που τους περίμενε αν παρέκκλιναν από τα εσκαμμένα» (Στ. Λαμνής, Τα Μαθηματικά και ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός επί Τουρκοκρατίας, εκδ. ΔΙΟΝ, σ.76).

Ας αναφέρουμε ενδεικτικά και τον αφορισμό 

του Χριστόδουλου Παμπλέκη:

Στο πρόσωπο του Χρ. Παμπλέκη, διαφωτιστή που είχε σαν πρότυπο τη διδασκαλία του Σωκράτη (Π. Κονδύλης, Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός, εκδ. Θεμέλιο, σελ.33), η Ιερά Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης, εκτός από το να αφορίσει τον «Σατανά» (όπως πολύ χριστιανικά τον ονομάζει), βρήκε αφορμή να καταδικάσει τους εκπροσώπους του ευρωπαϊκού διαφωτισμού: «Τούτους φαμέν…τους οποίους ο παμπόνηρος και μισάνθρωπος Δαίμων ηύρεν εις τους παρόντας αιώνας όργανα παντελούς ασεβείας και αθεΐας, τους Βολταίρους λέγομεν, και Φρανμαζόνας, και Ροσούς, και Σπινόζας» (Η Ελληνική Φιλοσοφία από το 1453 ως το 1821, επιμέλεια Ν. Ψημμένου, εκδ. Γνώση, τ. Β’, σ. 459).

Το πόσο συνετέλεσε η Εκκλησία στη διάδοση των Επιστημών και των Γραμμάτων του Γένους, το μαρτυρά η «Χριστιανική Απολογία» του Αθ. Πάριου, γραμμένη στα 1800:

«Μακράν η διαλεκτική σχέση. Μακράν η πολύσχημος Γεωμετρία. Μακράν η κενέμφατος Άλγεβρα. Μακράν κάθε ανθρώπινη επιστήμη και μάθησις. Εις τα εξ αποκαλύψεως δεν ζητείται απόδειξις, αλλά πίστις» (στο ίδιο, σελ. 496).

Κι όσοι υποστηρίξουν ότι ο Πάριος δεν μπορεί να εκφράζει την επίσημη στάση της Εκκλησίας (αν και διετέλεσε διευθυντής της πατριαρχικής Σχολής της Κων/πολης), ας γνωρίζουν ότι τον άνθρωπο αυτόν η Εκκλησία τον ανακήρυξε «Άγιο» το 1995.
Οι ελληνορθόδοξοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων, χρήσιμο είναι να μάθουν επίσης την επίσημη στάση της Εκκλησίας απέναντι στους ευκλεείς προγόνους. Π.χ., ο «άγιος» Αθ. Πάριος, το 1802 «κατηγορεί τον Σωκράτη για τα ήθη του». Και «καμιά δωδεκαριά χρόνια αργότερα, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, Κύριλλος Ζ’, εξέφραζε στον Κούμα την απορία του πώς οι λόγιοι του καιρού προτιμούσαν τον Θουκυδίδη και τον Δημοσθένη από τον Συνέσιο και από τον Γρηγόριο Ναζιανζηνό» (Κ. Θ. Δημαράς, «Το Σχήμα του Διαφωτισμού», στην Ιστ. Του Ελλ. Έθνους, τ. ΙΑ’, σελ. 351).
Αξίζει να αναφέρουμε μία ειδική περίπτωση από το χώρο των φυσικών επιστημών.
Μέχρι και την Απελευθέρωση (αλλά και λίγο αργότερα), η Εκκλησία πολέμησε με μανία τη διδασκαλία του ηλιοκεντρικού συστήματος, καθώς ερχόταν σε αντίθεση με την Αγία Γραφή (!!!) και το αριστοτελικό κοσμοείδωλο. Η εμμονή αυτή προκαλούσε το σαρκασμό του Β. Λέσβιου, απαντώντας πως «η φιλαυτία του ανθρώπου και η δύσληψις και όχι άλλο, είναι το αίτιον της ακινησίας της γης». Οι βολές του στρέφονται –με υπονοούμενο- στους εκκλησιαστικούς παράγοντες («επιστηθίους του Θεού») , οι οποίοι εκμεταλευόμενοι την ευπιστία και ευσέβεια του απαίδευτου λαού, «όταν αδυνατούν να αντισταθούν φυσικώς εις ένα πεπαιδευμένον, αφήνουν τα φυσικά όπλα και πιάνουν τα θεία» (Η Ελλ. Φιλοσοφία από το 1453 ως το 1821, βλ. παραπάνω, σ. 366).
Το αστείο είναι ότι και μετά την Απελευθέρωση οι υπέρμαχοι της θρησκείας συνέχισαν ως ένα βαθμό το βιολί τους. Ας σημειωθεί εδώ η αποστροφή του λαϊκού ιεροκήρυκα Κοσμά Φλαμιάτου (1786-1852) για το κοπερνίκειο σύστημα και τις θεωρίες του Νεύτωνα, τις οποίες και αντιλαμβανόταν στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας συνωμοσίας και ραδιουργίας της Αγγλίας, που στόχο έχει τον αφανισμό της Ορθοδοξίας [σ.σ. η λογική του μήπως σας θυμίζει κάποιους;] (Μακρίδης , Β. , «Ορθόδοξη Εκκλησία και κοπερνίκειο κοσμοείδωλο στον ελληνικό χώρο μετά το 1821 και μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα» , στο: Η Επιστημονική Σκέψη στον Ελληνικό Χώρο – 18ος-19ος αι. (Αθήνα: Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών Ε.Ι.Ε. , εκδ. Τροχαλία , 1998, σ. 218).

Και όπως συμβαίνει και σε όλους τους άλλους τομείς, έτσι κι εδώ 

η ιστορία ξαναγράφηκε, αυτή τη φορά «ορθά»:

Ο Διομήδης Κυριακός, καθηγητής θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, σε πανηγυρικό λόγο του για τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών το 1885, προσπάθησε να ωραιοποιήσει και να εξιδανικεύσει το παρελθόν της Ορθόδοξης Εκκλησίας, λέγοντας μεταξύ άλλων και τα εξής: 
« Η ημετέρα Εκκλησία… δεν κατεδίωξέ ποτέ Κοπερνίκους και Γαλιλαίους… ουδ’ εξεδόθη ποτέ εν αυτή εγκύκλιος και σύλλαβος κατά της επιστήμης και των προόδων αυτής. Οι κληρικοί ημών, ταύτα έχοντες υπ’ όψιν και συνεχίζοντες τας ωραίας παραδόσεις της ελληνικής Εκκλησίας, πρέπει να εξακολουθώσιν αγαπώντας πάντοτε την επιστήμη» (Μακρίδης, στο ίδιο, σ.224).

Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’

Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη είναι για την Εκκλησία το σύμβολο του δικού της Αγώνα και θυσίας στην απελευθέρωση των Ελλήνων. Ωστόσο ο βίος και η πολιτεία του, έρχονται σε αντίθεση μ’ αυτή την ρομαντική εικόνα: μας δίνουν την εικόνα ενός Πατριάρχη ο οποίος, όπως και οι προκάτοχοί του, είχε την υποχρέωση να συγκρατεί και να αποτρέπει το ποίμνιο από κάθε ανατρεπτική διάθεση, και η αποτυχία του στην αποστολή αυτή, οδήγησε τελικά στην τιμωρία του.

Δεδομένου ότι πολλοί εθνικιστές έχουν σε εκτίμηση το πρόσωπο και το έργο του Δ. Λιαντίνη (του καθηγητή που αυτοκτόνησε στον Ταΰγετο το 1998), ας διαβάσουν τι λέει για τον Πατριάρχη:
«Ποιος είναι ο Γρηγόριος ο Ε’; Είναι εκείνος που σύνταξε το κείμενο του αφορισμού στα 1799. Και η εκκλησία το βρόντηξε αργότερα στην ανθρωπιά του Καΐρη. [...] Είναι ο ίδιος που αφόρισε τον Υψηλάντη και τους Φιλικούς. [...] Θα μου ειπείς πως τον εκρέμασε ο Σουλτάνος. Θα σου ειπώ, μα πώς αλλιώς λοιπόν; Επρόδωσε την καταχθόνια συμφωνία τους. Εκοιμήθηκε. Και χωρίς να το νιώσει άφηκε να ξεσφίξει η θηλειά στο λαιμό του ραγιά. [...] Είναι αυτός που στα 1819 με πατριαρχικό φιρμάνι απαγόρεψε στους παπάδες να βαφτίζουν τα παιδιά μας με ονόματα ελληνικά. Καταλαβαίνεις τι σου λέω, τίμιε αναγνώστη; [...] Είναι ο Πατριάρχης που έσκασε από το κακό του, γιατί τον εμπόδισαν και δεν επρόφταξε να αφορίσει το Ρήγα. Το μεγαλομάρτυρα Ρήγα» (Δ. Λιαντίνης, Γκέμμα, εκδ. Βιβλιογονία, σελ.122).

Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και το λάβαρο της Επανάστασης

Πρόκειται για έναν ακόμα αγαπημένο μύθο της ελληνορθοδοξίας, σύμφωνα με τον οποίο ο εν λόγω ιερέας έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα στις 25 Μαρτίου, στη μονή της Αγίας Λαύρας, και ο Αγώνας ξεκίνησε.
Ο μύθος του ελληνοχριστιανισμού και του «Θεού της Ελλάδος» απαιτούσε για την Επανάσταση, μια ιερή ημερομηνία όπως αυτή του Ευαγγελισμού, ένα μοναστήρι και έναν επίσκοπο και τα στρίμωξε όλα αυτά σε ένα παραμύθι που μπάζει από παντού. 
Είναι γνωστό, πως σε προγενέστερες ημερομηνίες είχαν ξεσηκωθεί τα Καλάβρυτα, η Βοστίτσα, η Καρύταινα, η Καλαμάτα, το Γύθειο, τα Σάλωνα και ο Πραστός.

O ίδιος ο Π. Πατρών Γερμανός δεν αναφέρει στα απομνημονεύματά του, που έγραψε στα τελευταία του και πρωτοκυκλοφόρησαν το 1837, λέξη για την υποτιθέμενη συγκλονιστικότερη στιγμή της ζωής του.

Η προφανούς σκοπιμότητας επινόηση της ημερομηνίας αυτής, που τίποτα δεν δικαιολογεί την συμπερίληψή της στις δέλτους της Ιστορίας, προήλθε το 1835 από τον Κωλέττη και υλοποιήθηκε το 1838 (Β. Σφυρόερα, “Η επέτειος της Εθνεγερσίας“, “Καθημερινή-Επτά Ημέρες”, 1-3-2001).

Ο Σπ. Τρικούπης είχε το θάρρος να παραδεχθεί:  

“Ψευδής είναι η εν Ελλάδι επικρατούσα ιδέα, ότι εν τη μονή της Αγ. Λαύρας ανυψώθη κατά το πρώτον η σημαία της Ελληνικής Επαναστάσεως…” 

( “Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως”, τ. Α΄, σ.312, εκδ. Β΄).

Ο Ι. Φιλήμων αποκαλεί τον μύθο της Λαύρας “ψεύδος παχυλόν” (”Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας”, τ.Γ΄, σ.22-1834). 

Ο καθηγητής Απ. Β. Δασκαλάκης ομολογεί:  “…ουδέν επαναστατικόν γεγονός εσημειώθη εν τη Μονή της Αγίας Λαύρας.  Κατά την 25ην Μαρτίου ουδείς ευρίσκετο εν Λαύρα…” “Πως εκηρύχθη η Επανάστασις εις την Πελοπόννησον”. “Πελοποννησιακή Πρωτοχρονιά”, 1962″).

«Η ιστορική όμως αλήθεια απέχει πολύ από το θρύλο. 

Ούτε στις 25 Μαρτίου αλλά ούτε και στις 21 που έγινε η πρώτη πολεμική επιχείρηση βρισκόταν κανείς στην Αγία Λαύρα. [...] 

Σ’ εκείνον που κατεξοχήν οφείλεται ο θρύλος της Αγίας Λαύρας είναι ο Γάλλος ιστορικός Πουκεβίλ, που έγραψε το 1824 την ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Εκεί περιγράφει με φανταστικές τελείως λεπτομέρειες τη δοξολογία που έγινε στην Αγία Λαύρα, τον λόγο που εκφώνησε ο Π. Π. Γερμανός, την ορκωμοσία των παλικαριών κλπ» (Έφη Αλλαμανή, “Η Έναρξη της Επαναστάσεως στην Ελλάδα”, στην Ιστ. του Ελλ. Έθνους, τ.ΙΒ’, σ. 83-4). Περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να δείτε εδώ.

Αντιρρήσεις και συμπεράσματα

Είδαμε ότι η επίσημη Εκκλησία έπαιξε ρόλο αντίθετο από το «ηρωικό ελληνικό πνεύμα» και το «πατριωτικό ιδεώδες» που προσπαθεί ένταχνα να επιδείξει.
Η αντίρρηση που πιθανότητα θα προβάλει από τον παραπάνω ισχυρισμό, είναι τα παραδείγματα ιερέων με φωτισμένα μυαλά και αγωνιστικό πνεύμα (όπως ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος).

Οι περιπτώσεις όμως αυτές δεν αναιρούν την επίσημη στάση της Εκκλησίας, ούτε ελαφρώνουν τη θέση της. Πάντοτε επίσημη γραμμή της Εκκλησίας ήταν και είναι να πηγαίνει με το νικητή (όποιος κι αν είναι), και να επικαλείται σαν πρόσχημα ότι το κάνει για το καλό του ποιμνίου της. Οι εξαιρέσεις υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα, αλλά και για να αποτελούν ένα ικανό άλλοθι στην αλλαγή στρατηγικής (π.χ. στη μεταμόρφωση από υπηρέτη του Σουλτάνου σε απελευθερωτή του έθνους).
Κανείς δεν έχει δικαίωμα να ψέξει την Εκκλησία για την τακτική και τη διπλωματία της, που φυσικά άλλο στόχο δεν έχει από το να ευημερεί και να αυξάνει τη δύναμη της. 
Έχει όμως κάθε δικαίωμα να της ασκεί κριτική, όταν αυτή μπαίνει σε ξένα χωράφια, και διεκδικεί από την ιστορία χρυσές σελίδες με ξένα κόλυβα, είτε –στην ανάγκη – κατασκευάζει τη δική της εκδοχή της ιστορίας. 

Και προπαντώς όταν η «απόλυτη αλήθεια» της θέλει να επιβληθεί στις διαφορετικές αλήθειες της πολιτικοκοινωνικής μας ζωής.

 Η δεύτερη (και αφελής) αντίρρηση είναι ότι η πίστη δεν έχει σχέση με τα σφάλματα της Εκκλησίας, κι ότι οι εκπρόσωποί της, άνθρωποι είναι και θα κάνουν λάθη.

Η αντίρρηση αυτή, εάν διατυπώνεται από χείλη ορθοδόξων, δείχνει το βαθμό άγνοιας για το συγκεκριμένο δόγμα:

«Σε αντίθεση με τον Προτεσταντισμό, που στηρίζεται γενικά μόνο στην Αγία Γραφή ως αποκλειστική και έσχατη δογματική αρχή (sola scriptura) η Ορθοδοξία βασίζεται στην Ιερά Παράδοση, έναν ευρύ όρο που περιλαμβάνει τη Βίβλο, τα διατάγματα των επτά Οικουμενικών Συνόδων, τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, καθώς επίσης τους ιερούς κανόνες των τοπικών Συνόδων, τα λειτουργικά κείμενα και άλλες πρωτοχριστιανικές ή νεότερες πηγές» (Πηγή: el.wikipedia.org).

Πηγή: http://www.pare-dose.net/?p=2046#ixzz0w0cnMeW0