Η Εποχή του Χαλκού στην Ελλάδα (3000-1100 π.Χ.)

Η Εποχή του Χαλκού στην Ελλάδα (3000 - 1100 π.Χ.)

• ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
• ΜΙΝΩΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
• ΜΥΚΗΝΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Α) Κυκλαδικός πολιτισμός (3000-1100 π.Χ.)

3000-2000 π.Χ.: Εμπόριο, ναυτιλία, πειρατεία, μεταλλεία (μάρμαρο, οψιανός).
Οικισμοί ανοχύρωτοι + οχυρωμένοι (Χαλανδριανή, Άγιος Ανδρέας). Αυτονομία-αυτοσυντήρηση Κυκλαδιτών. Τέχνη: πήλινα, χάλκινα, πέτρινα αγγεία + σκεύη, (τηγανόσχημα σκεύη, μαρμάρινα ειδώλια)
1700-1450 π.Χ.: Μινωικές επιδράσεις.
1100π.Χ.: Μυκηναϊκές επιδράσεις

Β) Μινωικός πολιτισμός (ανασκάφθηκε απο: Άρθουρ Έβανς)

Παράγοντες ανάπτυξης μινωικού πολιτισμού:
α) Κρήτη: σπουδαία γεωγραφική θέση
β) εύφορο έδαφος: ποικίλα προϊόντα
γ) καλό κλίμα
δ) διαρκής ειρήνη
6000π.Χ.: ναυτιλία-εμπόριο
1900π.Χ.: Κνωσσός, Φαιστός: βασιλιάδες, εξουσία, έλλειψη οχυρώσεων: ειρήνη
1700-1450π.Χ.: σεισμός-θαλασσοκρατορία Μινωιτών, εμπορικοί σταθμοί
1450π.Χ.: Έκρηξη ηφαιστείου της Θήρας, οι Αχαιοί εισβάλλουν στην Κρήτη, νέα γλώσσα, νέα γραφή: Γραμμική Β΄, Θάψιμο νεκρών
1100-1000π.Χ.: κατάληψη Κρήτης από τους Δωριείς
Ανακτορικά κέντρα: Κνωσσός, Φαιστός, Ζάκρος, Μάλια (εργαστήρια, αξιωματούχοι, υπάλληλοι, επαγγελματίες)-βασιλείς, ευγενείς, δούλοι
Λατρεία Μινωΐτών: γυναικείες θεότητες
Εμπόριο: εισαγωγές, εξαγωγές (ξυλεία, λάδι, αλάβαστρο, φαγεντιανή κ.τ.λ.)
Ναυτιλία: ανεπτυγμένη.

Αρχαία Αθήνα

Κοινωνική & Οικονομική οργάνωση στην Αρχαία Αθήνα

Πολιτεύματα: βασιλεία, αριστοκρατία, δημοκρατία
Αττική: χώρα ορεινή, παράλια: ναυτιλία, εμπόριο
Καταγωγή Αθηναίων: Ίωνες
4 φυλές: «συνοικισμός» (8ος αι. Θησέας): πολιτική ενοποίηση: συγκέντρωση των κατοίκων στην Αθήνα
8ος αι.: κατάργηση βασιλείας
Κοινωνία+οικονομία (7ος-8ος αι.): βάση του πλούτου η γεωργία
Κοινωνικές Τάξεις:
Α) Ευπατρίδες (πλούσιοι γαιοκτήμονες)
Β) αγρότες με μικρά κτήματα
Γ) έμποροι+βιοτέχνες
Δ) φτωχοί, ελεύθεροι κάτοικοι (θήτες, εκτήμοροι: 1/6)
Αριστοκρατικό πολίτευμα (7ος-8ος αι.)
Όργανα εξουσίας:
Α) 9 άρχοντες (άρχων επώνυμος, άρχων πολέμαρχος, άρχων βασιλεύς & 6 θεσμοθέτες δικαστές)
Β) Άρειος Πάγος: τήρηση νόμων
Γ) Εκκλησία του Δήμου
Βουλή των τετρακοσίων
Ηλιαία
Έμποροι & Ευγενείς: το φαινόμενο της εξουσίας του χρήματος
Αιτήματα του Δήμου: αναδασμός της γης, καταγραφή νόμων
Εξέγερση Κύλωνα: «Κυλώνειο άγος»
Καταγραφή νόμων: Δράκων (624π. Χ.): αυστηρότητα, διαφύλαξη μεγάλης ιδιοκτησίας
Σόλων: Σεισάχθεια: διαγραφή χρεών (594π.Χ)
Τιμοκρατικό σύστημα
Τάξεις:
α) Πεντακοσιομέδιμνοι-Τριακοσιομέδιμνοι
β) Διακοσιομέδιμνοι ή ιππείς ή ζευγίτες
γ) Θήτες
Ευγενείς & Φτωχοί: δυσαρεστημένοι από το Σόλωνα-εμφύλιες διαμάχες

Πολιτικές παρατάξεις:

α) Πεδιακοί=μεγαλογαιοκτήμονες (Λυκούργος)
β) Παράλιοι=έμποροι (Μεγακλής)
γ) Διάκριοι=ορεινοί, φτωχοί, θήτες

(*Πεισίστρατος-τύραννος-τυραννίδα)

Διακυβέρνηση Πεισιστράτου=συμβιβαστική
1. υποστήριξη στους φτωχούς αγρότες
2. δημόσια έργα
3. ενίσχυση εμπορίου & βιοτεχνίας
 * (Ήταν Εθνικοσοσιαλιστής, με τα δεδομένα του 20ου αιώνα)

Ανάπτυξη στην Αθήνα

510π.Χ.: Λήξη Τυραννίδας με βοήθεια Σπαρτιατών
508 π.Χ.: Δημοκρατικοί: Κλεισθένης-μεταρρυθμίσεις:
Α) 10 φυλές: τριττύες από άστυ, παράλια, εσωτερικό
Β) Δήμοι: οικισμοί με μητρώο
Γ) βουλή των πεντακοσίων (θέματα της εξωτερικής πολιτικής-οικονομία)
Δικαστήρια
Επεξεργασία ζητημάτων για εκκλησία του δήμου
Πρυτανεύουσα φυλή (50 βουλευτές) πρυτάνεις
Επιστάτης πρυτάνεων
10 στρατηγοί (+πολέμαρχος)- στρατιωτικές & πολιτικές αρμοδιότητες)
Εκκλησία του Δήμου=κυρίαρχη-τελικές αποφάσεις- νομοθεσία
Οστρακισμός: Προληπτική απομάκρυνση δυνατών (με εξοστρακισμό)
 Κλεισθένης: Θεμελιωτής της Αθηναϊκής δημοκρατίας

Ο καθοριστικός παράγοντας ανάπτυξης της αρχαίας Αθήνας:
θαλάσσιο εμπόριο+ εξωτερική πολιτική-νέες αγορές (αποικίες)

Οι βάσεις της Αθηναϊκής ναυτικής δύναμης τέλη 6ου αιώνα: Σίγειο, Σαλαμίνα, Εύβοια
Οι κληρουχίες: ακτήμονες-κληρουχίες-κληρούχοι
Γεωγραφική πολιτική
Πόλεις-Κράτη=Διάσπαση
Πνευματικοί και Ηθικοί Δεσμοί

Πανελλήνιοι Δεσμοί

α) Η κοινή γλώσσα: Διάλεκτοι =Παραλλαγές της ελληνικής γλώσσας
β) Οι θρησκευτικοί δεσμοί: Ολύμπιοι θεοί: Πανελλήνιοι. Ιερά: Μυκάλη, Τριόπιο, Δήλος
γ) Μεγάλες γιορτές (θρησκευτικές + αθλητικές πολιτιστικές εκδηλώσεις) Ολύμπια (αγώνες), Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα
δ) Μαντεία (Δωδώνη, Δελφοί)
ε) Αμφικτυονίες (οργανώσεις κρατών)
Η πολιτιστική ενότητα: ίδιοι ρυθμοί στην τέχνη και στη λογοτεχνία, έπος+λυρική ποίηση, ίδια ήθη και έθιμα- ελληνικός τρόπος ζωής
Η πολιτική διάσπαση (μόνιμη), ένωση προσωρινή, στρατιωτική για αμυντικούς και επιθετικούς λόγους
Το διδακτικό έπος: Ησίοδος-Όμηρος